Zo kan het niet langer! Indignez-vous!

Wie maakt er nu eindelijk eens een einde aan dat gedoe in Syrië? Onder de ogen van VN – waarnemers worden in Houla mannen, vrouwen en kinderen afgeslacht. Ze stonden erbij, keken ernaar en zijn niet eens in staat om duidelijk te maken wie daarvoor verantwoordelijk is. Assad laat zijn minister van buitenlandse zaken snel verklaren dat hij er niets mee te maken heeft. Het zijn natuurlijk de door het buitenland gesteunde rebellen, die het door Rusland, China en Iran gesteunde regime in diskrediet willen brengen. En dat moet vooral het buitenland weten. Wij mengen ons als het even kan liever niet in de binnenlandse aangelegenheden van andere naties. Behalve als de belangen erg groot zijn. Met zijn allen zijn we inmiddels zover afgegleden dat belangen enkel nog economisch van aard zijn. We hebben weliswaar de mond vol van elementaire mensenrechten, maar op de keper beschouwd zijn mensenlevens niets waard. Geïnstitutionaliseerde moordenaars als bij voorbeeld Assad, Ahmedinejad, Poetin en Aliyev ( onvolledige en willekeurige opsomming ) kunnen ongestoord hun gang gaan. Het beschermen van mensenrechten noopt ons hoogstens nog tot het heffen van een waarschuwend vingertje gekoppeld aan de diplomatieke mededeling dat het zonder vorm van proces vastzetten, martelen en afslachten van je eigen burgers toch eigenlijk niet hoort. Aan de andere kant is het natuurlijk ook niet eenvoudig. We kunnen moeilijk onze strijdkrachten op elke idioot af sturen, die misbruik maakt van al of niet legitiem verkregen macht. Al deden we dat wel in Afghanistan, Irak en Libië. En ook Bin Laden wisten we te vinden. Ze gaan natuurlijk gewoon net zo lang door tot ze iemand tegen komen die duidelijk maakt dat het nu afgelopen is. Elke mafketel vindt ooit zijn Waterloo. Maar helaas is de prijs die betaald moet worden niet gering. Vooral voor de mensen die dagelijks mee moeten maken hoe machtswellustelingen, gelooffanatici , antidemocraten en andere criminelen geen middel schuwen om zich over de ruggen van gewone mensen te verrijken. Je zou toch bijna de neiging krijgen illegaal een wapen aan te schaffen, af te reizen en de klus maar zelf te klaren. Dit soort figuren verdienen toch eigenlijk niet beter, dan een kogel door hun kop. Kansloze missie natuurlijk. Er zijn al martelaren genoeg en hun status is lang niet overal meer onomstreden. Het loopt toch echt steeds meer uit op een strijd van goed tegen kwaad in de wereld. Waar leggen we de grens? Wanneer grijpen we, hoe dan ook, in? Vanuit welke motieven menen we dat te kunnen of zelfs te moeten doen? Waarom denken wij de waarheid in pacht en het recht aan onze zijde te hebben? Moeten ze hun eigen problemen niet oplossen, omdat wij al genoeg te stellen hebben met die van ons? Als wij niet bereid zijn dat wat deze, onze wereld ons te bieden heeft eerlijk met elkaar te delen. Zo lang wij, om welke reden dan ook, menen recht te hebben op een groter deel zal het niet goed komen. Ieder van ons kan het zichzelf makkelijk maken door te stellen dat er voor gewone mensen toch niets aan te doen valt. Maar er zijn geen gewone en ongewone mensen. Er zijn mensen. En die willen over het algemeen overal op de wereld hetzelfde. In vrede en veiligheid leven, werken, hun kinderen opvoeden, onderwijs genieten en geholpen worden als ze ziek zijn. En al die mensen hebben een stem, die ze kunnen laten klinken. Een stem die moet klinken in de richting van onze leiders. Een stem die hen duidelijk maakt, dat het, zoals het in Syrië gaat niet kan en mag. Dat er zo snel mogelijk een einde moet komen aan die onmenselijke toestand daar. Hoe dan ook!

Gelukkig steunt Nederland het ESM

Zoals het er nu uit ziet gaat het Nederlandse parlement vanmiddag gelukkig instemmen met het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM). Met de steun van CDA, VVD,PvdA, D’66 en Groen Links draagt Nederland 4,6 miljard direct bij en staat nog eens garant voor 35,4 miljard euro, die in geval van nood oproepbaar zijn door een gekwalificeerde en gewogen meerderheid van 85% van de deelnemende landen. Te hopen valt dat met het ESM de stabiliteit van Europa en de euro gegarandeerd kan worden, want die is van uitermate groot belang voor een klein land als Nederland, dat in hoge mate voor zijn inkomsten ( BNP) afhankelijk is van export binnen de eurozone. Een onstabiel Europa en een wankelende euro hebben grote negatieve gevolgen voor ons BNP. De noodzaak om de tering naar de nering te zetten zal in dat geval nog veel zwaarder te voelen zijn in onze rechter kontzak, waar kennelijk van menigeen ook het verstand zit. De tering naar de nering zetten moeten ook regeringen en bevolkingen die nu door het ESFS en straks door de structurele opvolger het ESM gesteund worden. Het is – en dat zou iedereen die wel eens een journaaluitzending gezien heeft kunnen weten- dus niet zo dat wij bakken met geld naar bijvoorbeeld Griekenland brengen, terwijl de Grieken zelf niet hoeven te bezuinigen. En dat geld voor de Ieren, de Italianen en de Spanjaarden evenzo.

Wat is het andere scenario? We kunnen de boel laten ploffen. Onszelf achter de dijken en opnieuw gesloten grenzen terugtrekken. We kunnen de Grieken, de Italianen, de Spanjaarden en de Ieren laten barsten, ze dwingen hun gigantische schulden terug te betalen en als ze dat niet kunnen ze beroven van alles wat ze nog aan inkomstenbronnen hebben. Onwillekeurig doet dat scenario me denken aan de gevolgen van het verdrag van Versailles, waarmee een einde kwam aan de eerste wereldoorlog. De herstelbetalingen waren voor de Duitsers moeilijk te dragen en trokken een zware wissel op de wederopbouw van het land. De NSDAP speelde daar handig op in en wat dat uiteindelijk voor gevolgen had is bekend. De Europese samenwerking heeft ons in ieder geval een periode van bijna zeventig jaar zonder oorlogen onder elkaar opgeleverd en gisteren, zittend in het zonnetje op een terras, realiseerde ik me nog eens wat het voor een rijkdom is niet te hebben moeten meemaken wat mijn ouders en grootouders moesten beleven.

Ik ben dus maar wat blij dat ons land niet geregeerd wordt door een coalitie van de PVV en de SP, omdat ik vrees, dat mijn kinderen door hun opstelling nog wel eens geconfronteerd zouden kunnen worden met wat mijn ouders en grootouders overkomen is. Niet de soevereiniteitsparanoia maar alleen de onderlinge solidariteit in Europa kan hen dit besparen.

Groeten uit Azerbeidzjan en Oekraïne. Selectieve verontwaardiging !

Omroep Max zond gisteren een programma over Azerbeidzjan uit. Aanleiding daarvoor is natuurlijk het Eurovisie Songfestival, waarvan de finale op 26 mei aanstaande plaats zal vinden. Presentator Jan Slagter schetste een nogal eenzijdig positief beeld van het land. Even later toonde de ARD ( Duitsland 1 ) de andere kant van de medaille. Zelf heb ik het land in september 2010 bezocht en ongeveer dezelfde tocht gemaakt als Slagter, van Bakoe naar Şeki en weer terug. In die dagen bezocht ook de Russische president Medvedev zijn collega Ilham Aliyev en ook René van der Linden was even ter plaatse. Azerbeidzjan is immers lid van de Raad van Europa, die vooral de democratie, de mensenrechten en de eenheid tussen de staten bevordert. Laat ik vooropstellen dat Bakoe een fantastische stad is, die met haar combinatie van modern en historisch veel indruk op me gemaakt heeft. Beslist de moeite van een bezoek waard. Maar er is meer. Azerbeidzjan is door de olie een rijk land. Aan geld geen gebrek. Het ene na het andere prestigeproject wordt uit de grond gestampt. Zo ook de Crystal Hall, waar het Songfestival gehouden wordt. Dat songfestival is echter niet meer dan een familiefeestje van de Aliyevs. Mehriban Aliyev-Pashayeva, de vrouw van de president, is voorzitter van het organisatiecomité. Een viertal families zijn belangrijk en machtig in Azerbeidzjan. Ze verrijken zich via monopolies, die ze onderling verdeeld hebben. Het land is, bezien door onze bril, door en door corrupt. Dat merk je al meteen bij aankomst op het vliegveld, waar voor € 60 een visum aangeschaft moet worden. Als je zichtbaar wat extra geld in je paspoort stopt gaat het allemaal wat sneller. De salarissen van de functionarissen zijn van dien aard, dat ze er allemaal iets bij moeten verdienen. Dat geldt ook voor de politie. Rijdend in een auto wordt je herhaaldelijk aangehouden, omdat je zogenaamd te hard gereden hebt. De prijs is een kwestie van onderhandelen met de betreffende agent. De families die het voor het zeggen hebben zijn de Aliyevs, de Pashayevs, de Heydarovs en de Mammadovs. Niets komt het land binnen zonder dat een van die families daar geld aan verdient. Zo gaat het zusje van mevrouw Aliyev, Nargiz Pashayeva, bijvoorbeeld over alle cosmetica die het land binnenkomen. Het ‘state customs committee’ is daarbij de spin in het web. Aanvankelijk in handen van de Heydarovs, zwaaien daar nu de Aliyevs de scepter. Democratie gaat in Azerbeidzjan niet verder dan dat er soms voor de schijn verkiezingen gehouden worden. Aliyev heeft geregeld, dat hij president voor het leven is en de familieclans zullen hun macht niet vrijwillig afstaan. Oppositie is niet toegestaan. Tegenstanders van het regime worden zonder vorm van proces opgepakt, opgesloten en gemarteld. Persvrijheid bestaat niet. Met zijn allen gaan we genieten van het Eurovisie Songfestival. Ik heb nog geen regeringsleider of president gehoord, die ook maar een kritische zin uitgesproken heeft. Hoe anders ligt dat als het over het EK voetbal in de Oekraïne gaat. Daar zit mevrouw Timosjenko in de bak en er is nauwelijks nog een politicus te vinden die het aandurft iets positiefs over dat land te zeggen, laat staan erheen te gaan om een voetbalwedstrijd te bekijken. De verontwaardiging is ook hier weer, zoals zo vaak, zeer selectief.

Roder en groener

Het beste jongetje van de CDU – klas van Angela Merkel, Norbert Röttgen, is na een slecht examen deze week onmiddellijk van school gestuurd. Zijn positie als milieuminister stond kennelijk niet alleen onder druk, maar was in de ogen van het hoofd der school zelfs onhoudbaar geworden. Kleine Norbert had de naam van de school in diskrediet gebracht door te verklaren dat het examen niet door hem zelf maar door het schoolhoofd gemaakt zou moeten worden. Hij waande zich kennelijk onaantastbaar. Hoogmoed komt voor den val. Links won in Noordrijn – Westfalen (NRW). Links won ook in Griekenland en zal daar binnenkort nog meer winnen. Links won ook in Frankrijk. Tekenen aan de wand. Misschien hadden de verkiezingen in NRW toch meer met Merkels Europapolitiek te maken, dan haar zelf lief is en had kleine Norbert gelijk, maar kwam dat nu gewoon even slecht uit. De kiezers in Europa lijken opmerkelijk eensgezind in hun veroordeling van het perspectiefloze strakke begrotingsbeleid dat door hun regeringen in Europa op de rails is gezet. Ze begrijpen best dat de tering naar de nering gezet moet worden, maar het mag wat geleidelijker en moet gepaard gaan met investeringen, die een bijdrage leveren aan het op peil houden van de werkgelegenheid. De banken redden en de burgers laten verzuipen blijkt een niet te verkopen verhaal. Nu duidelijk wordt wat de precieze inhoud van het lenteakkoord in Nederland is, steken ook hier de protesten de kop op en zou het zo maar kunnen dat ook Diederik Samson meer gelijk gaat krijgen dan zogenaamd verantwoordelijkheid nemende redders van het vaderland gehoopt hadden. Het CDA zal het met Sybrand van Haersma Buma niet gaan redden. Die vindt het namelijk nog steeds jammer dat zijn gedoogpartner, de PVV, de stekker uit de minderheidsregering getrokken heeft. In die zin had Wintels het gelijk aan zijn zijde, maar die heeft totaal geen uitstraling. Prototype stijve hark. Mona Keijzer deed het goed in de peilingen, werd glansrijk tweede, maar ontbeert inhoudelijke diepgang. Een Mona - toetje zonder maaltijd stilt de honger van de kiezer ook niet. De nieuwe leider van het CDA is nog niet opgestaan. Tofik Dibi doet Groen Links de das om. Nog zo’n veelbelovende, aardige jongen die zijn hand gigantisch overspeelt. Het verbaast me niks, dat Jolanda Sap geen seconde bang voor hem is geweest. Tragisch voor GroenLinks is alleen dat de schade wel aangericht is en onherstelbaar zal blijken. Het partijbestuur van GroenLinks had natuurlijk gewoon gelijk, maar heeft de kwestie enigszins onhandig aangepakt , wat de schade enkel vergroot. En Jolanda zelf had natuurlijk beter even in de zon kunnen gaan zitten dan mee te doen aan het lenteakkoord. Ze heeft zich door Pechtold in de luren laten leggen. Het zal mij niks verbazen als over enige tijd heel Europa roder en groener wordt. Maar kijk uit! In Nederland is ook het CDA groen, in tegenstelling tot Duitsland waar de CDU/ CSU zwart is.

Verkiezingen in Noordrijn - Westfalen

Nadat de minderheidsregering van Hannelore Kraft in maart gevallen was, omdat de liberale FDP weigerde de begroting goed te keuren, waren er gisteren in Noordrijn - Westfalen (NRW) verkiezingen. Wat verwacht werd is gebeurd. De voormalige minderheidsregering van SPD en Bündnis 90/Grünen heeft nu een meerderheid gehaald. Samen veroverden ze 128 van de 237 zetels in de Düsseldorfse Landdag. Een mooi resultaat voor Hannelore Kraft en Sylvia Löhrmann, de gezichten van de coalitie, die campagne voerden onder het motto ‘zeggen wat je doet en doen wat je zegt’. Kraft leidde de SPD naar 39.1% van de stemmen. Löhrmann wist haar partij redelijk constant te houden ( 11,3 %). Andere winnaars waren de FDP, die onder leiding van voormalig landelijk Geschäftsführer Christian Lindner uit de voorspelde as wist te herrijzen en 8,6% haalde, ruim boven de 5% grens en de Piraten, die hun vierde Landtag enterden met 7,8% van de stemmen. Waar winnaars zijn, zijn natuurlijk ook verliezers. De grootste klap kreeg de CDU. Met 26,3% van de stemmen scoorde zij de laagste uitslag sinds 1950. Dat was voornamelijk te wijten aan het gestuntel van lijsttrekker Norbert Röttgen, in het dagelijks leven milieuminister in het kabinet van mevrouw Merkel. Twee kapitale blunders kostten hem zijn politieke kop. Allereerst verzuimde hij , zulks in krasse tegenstelling tot Hannelore Kraft, duidelijk te maken dat hij als winnaar ( minister-president) of als verliezer ( fractievoorzitter ) voor NRW zou kiezen. Hij liet zijn baan als milieuminister in Berlijn boven de kiezersmarkt in NRW zweven. Ten tweede probeerde hij de Europapolitiek van mevrouw Merkel tot inzet van de verkiezingen in NRW te maken en kreeg prompt een draai om zijn oren van diezelfde mevrouw Merkel, die de bui al zag hangen. Ze verklaarde dat de verkiezingen in NRW om niets minder gaan dan de zetelverdeling in de Landtag en de toekomstige regering van NRW, maar ook om niets meer! De andere verliezer van deze verkiezingen is die Linke, die de drempel van 5% deze keer niet meer wisten te halen.

Omdat NRW het grootste land van de Bondsrepubliek is werpen deze verkiezingen in de ogen van vele commentatoren hun schaduw vooruit naar de ‘Bundestagswahlen’ van 2013. Een pak slaag voor de CDU/ Angela Merkel en Merkel lijdt ongekende nederlaag, schreeuwen de koppen vandaag. De vraag is of dat waar is. De CDU in NRW heeft inderdaad een pak slaag gekregen, maar de steun voor Merkel op bondsniveau is nog altijd heel groot. Norbert Röttgen is niet langer een van de kroonprinsen van de CDU. Dat staat vast. Ondanks of juist door de geweldige prestatie van Christian Lindner, zal met name de positie van FDP-leider Philipp Rösler stevig onder druk komen te staan. Op bondsniveau staat de FDP er niet goed voor, maar bij de laatste twee landdagverkiezingen wisten zowel Lindner als Wolfgang Kubicki in Schleswig-Holstein goede resultaten te bereiken. Beide zijn niet bepaald vrienden van Rösler. Daarmee komt niet de positie van Merkel, maar wel die van de coalitie tussen CDU en FDP op bondsniveau onder druk te staan. Als de SPD erin slaagt op heel korte termijn een aansprekende kandidaat Bondskanselier , bijvoorbeeld in de persoon van Sigmar Gabriel, aan te wijzen, dan stevent Duitsland in 2013 op een grote coalitie af, al zal de SPD eerst proberen het kunstje van NRW op bondsniveau te herhalen.

De wietpas is een lapmiddel

De wietpas houdt de gemoederen bezig. Coffeeshops in Maastricht sluiten vrijwillig de deuren en jagen hun klanten de straat op ,de illegaliteit in of naar hun collega’s in de provincies waar de pas (nog) niet ingevoerd is. Dat doen ze uit protest, want er zijn veel vraagtekens over de privacygevoeligheid van het registratiesysteem, en omdat ze het zich kennelijk kunnen permitteren. Ze moeten sinds de invoering van de wietpas buitenlanders weren en mogen nog maar 2000 geregistreerde Nederlandse klanten bedienen. De registratieplicht schrikt menig brave huisvader en –moeder, die nu en dan een joint rookt , af. Stel je voor je wietpas - gegevens komen in handen van je werkgever. Buitenlanders voelen zich gediscrimineerd. De illegale handel leeft op. Het doet denken aan de drooglegging in de twintiger jaren van de vorige eeuw in de Verenigde Staten, waar het alcoholverbod een impuls gaf aan de georganiseerde criminaliteit.

De beleidsmakers zeggen natuurlijk dat het allemaal wel meevalt. Burgemeester Hoes heeft de burgers opgeroepen drugsgerelateerde klachten vooral te melden en vindt het fijn dat ze massaal gehoor geven aan zijn oproep. Runners , straatdealers worden opgepakt, krijgen een gebiedsverbod en gaan even later elders gewoon weer verder. De vraag is echter hoe lang burgers blijven klagen en hoe lang de politie in staat is de inzet te blijven leveren, die nu – noodgedwongen – geleverd wordt. Zo heeft het al lang geen zin meer om te klagen dat je fiets gestolen is of om aangifte te doen van een inbraak in je horecazaak. Daar gebeurt verder toch niets mee. Waarom zou je dan nog klagen of aangifte doen? Dat levert slechts een hoop papierwerk en frustratie op. De overheid is al lang niet meer in staat om de veiligheid van de burgers te garanderen. Wel schieten de (overlast)meldpunten als paddenstoelen de grond uit. Meestal op initiatief van de een of andere politiek partij. Een gevaarlijke ontwikkeling. Die meldpunten wekken namelijk de suggestie en de verwachting dat er met de klachten iets gebeurt. Als dat vervolgens niet of in onvoldoende mate het geval is, is de teleurstelling groot en daalt het vertrouwen in politiek en overheid nog verder. Mensen gaan het dan wel zelf regelen. Met als ultiem resultaat een toename van de eigenrichting. Op de wat langere termijn heeft dat wederom tot gevolg dat de verkeerde mensen aangepakt worden. De brave burger die zichzelf beschermt en dus eigenlijk de taak van de falende overheid overneemt is voor diezelfde overheid een makkelijkere prooi dan de georganiseerde crimineel. Maar dat even terzijde.

In Nederland heeft de overheid jaren geprobeerd het gebruik van softdrugs te reguleren, zonder het te legaliseren. De verkoop aan de voordeur van de coffeeshop wordt openlijk en expliciet toegestaan, terwijl de inkoop en de opslag aan de achterdeur stiekem en impliciet gedoogd wordt. De houdbaarheidsdatum van dat gedoogbeleid is verstreken. Het is ongeloofwaardig geworden. Tegelijkertijd hebben de coffeeshops zich ontwikkeld tot een bedrijfstak waar veel geld in om gaat. Met de wietpas wordt alleen maar geprobeerd de omvang van de coffeeshops in de hand te houden en daarmee het gedoogprobleem aan de achterdeur te verkleinen en de overlast, die overigens vooral door straatdealers veroorzaakt wordt, te beperken. Dat zal niet werken, temeer daar de coffeeshops inmiddels aangetoond hebben welke markt er voor het gebruik van cannabisproducten is. Het wordt dus tijd voor een echte keuze. Ofwel legaliseren ofwel een algeheel verbod.

Consequent?

Het herdenken en vieren is weer achter de rug. Alles overziende heb ik er veel aandacht aan besteed. Er waren wat zaken en zaakjes die me irriteerden. Wat me daarentegen heel goed deed was de manier waarop onze koningin en de kersverse president van de Bondsrepubliek, Joachim Gauck, de hele dag samen optrokken op 5 mei. Van Breda tot het bevrijdingsconcert in Amsterdam. Even heb ik me nog afgevraagd wat er gebeurd zou zijn als Federatief Joods Nederland (FJN) een kort geding zou hebben aangespannen tegen de komst van de president en als een of andere wereldvreemde Nederlandse rechter uitgesproken zou hebben dat de koningin deze nazi nazaat, want dat zijn in de ogen van FJN immers alle Duitsers, niet zou mogen ontvangen. Maar die gedachte verwierp ik al snel, want de bevrijding mogen we inmiddels wel samen met de voormalig bezetter vieren. De doden herdenken doen we alleen. Welke doden? Op Wikipedia valt te ontdekken dat zo’n 72 miljoen mensen het leven lieten, waarvan 47 miljoen burgers, waaronder 5,7 miljoen joden. Daarenboven waren er 25 miljoen militaire slachtoffers. Hoe het dan mogelijk is dat zo’n kleine 8% van de slachtoffers denkt te moeten bepalen hoe we al die doden te herdenken hebben, is gewoon maar een vraag. Ook vroeg ik me af hoe het zit met de producten van Hugo Boss en Henry Ford? Worden die door alle joden in de wereld geboycot omdat deze twee heren fout waren, net zoals het gedicht van een 15 – jarige scholier zo nodig geboycot moest worden? Ach, wat zou het ook, Cor Kieboom , die 28 jaar voorzitter van Feyenoord was, zei al dat nergens geschreven staat dat je consequent moet zijn.

Waar we ons echt zorgen over moeten maken is het alom opkomende nationalisme. In Griekenland heeft het de naam ‘de gouden dageraad’, in Frankrijk ‘front national’ , binnenkort misschien ‘bleu Marine’, want dan is het wat minder herkenbaar. In Nederland heet het ‘partij voor de vrijheid’. De Hongaarse ‘fidesz’ – partij legt zelfs de EVP in het Europees Parlement geen windeieren. Dat roept dan weer de vraag op in hoeverre Christen Democraten eerder machtsbelust dan principieel zijn? En dit lijstje is verre van volledig. De zogenaamde crisis zorgt ervoor dat al deze groepen de wind behoorlijk in de zeilen hebben. De parallel met de jaren na de beurskrach van 1929 is evident. Maar zien wij hem ook? Of trappen we wederom in de val die voor ons opgezet wordt door lieden die daar kennelijk een belang bij hebben? Hebben we iets geleerd van de geschiedenis? Het lijkt paradox. Hoe kunnen we aan de ene kant met miljoenen tegelijk de afgelopen dagen weer eens nadrukkelijk zeggen: ‘dit nooit weer’ en aan de andere kant met miljoenen stemmen nationalistische partijen groot maken? Een heel klein beetje consequent zijn kan misschien toch geen kwaad, ondanks dat nergens geschreven staat dat we het moeten zijn.

Slaapkoppen!

Ik heb de Limburgse kranten van de afgelopen dagen er nog eens op nageslagen. Had ik het gemist, over het hoofd gezien? Maar nee. Noch op donderdag, noch op vrijdag, noch vandaag ook maar een letter over de wereldpremière van Roger ‘Moreno’ Rathgebs Requiem voor Auschwitz op 3 mei jongstleden in de Nieuwe Kerk van Amsterdam. Uitgevoerd door het volledig uit Sinti- en Romamuzikanten bestaande Filharmonisch Orkest uit Frankfurt en op 4 mei volledig uitgezonden op Nederland 2.

Roger Rathgeb woont al sinds 1980 in Limburg, in Vaals om precies te zijn. Ik herinner dat hij met zijn groep speelde in het provinciehuis in Maastricht. Ook voor de Koninklijke familie trad hij in 1985 in het paleis op de Dam al op. In het circustheater was hij te horen evenals op het North Sea Jazz Festival. Met Piroschka Triska is hij ook nu nog met enige regelmaat in Vaals te horen. Geen onbekende, zou je mogen veronderstellen, voor de kunstredactie van Dagblad De Limburger/ Limburgs Dagblad. Hoe kan het dan, dat ze dit hoogtepunt, dit monument in de muziek opgericht door iemand die al dertig jaar in Limburg woon, volledig missen?

Of ze hebben zitten slapen, of ze negeren het bewust. Laten we eerlijk zijn. Rieu hoeft maar een scheet te laten of hij staat op de voorpagina. En dat heeft hij dubbel en dwars verdiend. Maar er zijn er meer die dat verdienen, die het verdienen om gewaardeerd te worden om wat ze presteren. Het zal wel zo zijn dat Rathgeb zijn PR niet zo goed kan verzorgen als Rieu. Ik kan het niet helpen, maar ik heb er een gek gevoel bij. Misschien en hopelijk worden ze volgende week alsnog wakker bij de Limburgse kranten en bij L1 en TVLimburg.

Requiem für Auschwitz van Roger Rathgeb

Hebt u gekeken naar de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam? Of stond u zelf even stil te midden van anderen en kon u niet op hetzelfde moment TV kijken? Ik zat voor de TV. De bijeenkomst maakt altijd weer indruk. Zoveel mensen die gewoon samen even stil zijn. Ieder met eigen gedachten, die alleen de stille denker zelf hoort. Wat zou Peter van Uhm denken, die zijn zoon door een bermbom in Afghanistan verloor. Wat denkt Marco Kroon, drager van de militaire Willemsorde ? Wat denkt die man met die tulband, die zijn armen om zijn zoontje geslagen heeft? Wat denkt de koningin en wat gaat er in Maxima om? Er speelde een glimlach om beider lippen. Dat was toen er 67 kinderen uit Amsterdam – Zuid bloemen legden bij het nationaal monument. Er liep een meisje met een wit hoofddoekje bij en heel veel niet witte kinderen. Kortom een veelkleurig gezelschap dat ‘onze’ doden herdacht. Ik kan me heel gemakkelijk voorstellen dat dit beeld die glimlach tevoorschijn toverde. Woorden overbodig.

De vergeten holocaust. Vergeten omdat ze er zelf niet over spraken. In hun dromen verschenen beelden, die maar niet wilden verdwijnen. In hun slaap slaakten ze kreten. 500.000 Sinti en Roma lieten het leven. Zoni Weiss vertelt het vergeten verhaal. Ook in mijn dorp is Weiss een bekende naam. En velen van ons kennen ook Roger Moreno Rathgeb. Van het zigeunerorkest . Hij heeft het Requiem für Auschwitz gecomponeerd, dat gisteravond zijn wereldpremière beleefde en vanavond om 5 voor 11 op Nederland 2 te beluisteren is. Indrukwekkend om hem en Zoni Weiss op hun wandeling door Auschwitz te volgen en later te zien hoe hij versteld staat van zijn eigen prestatie. ‘Hoe heb ik het bij elkaar gekregen?’, vraagt hij zich af. Een muzikant in hart en nieren, die noten leerde lezen toen hij 35 jaar was, schrijft zijn Magnum Opus, daarmee de vergeten Holocaust aan de vergetelheid ontrukkend. Hun doden zijn ook ‘onze’ doden. Niet meer vergeten.

De burgemeester van Vorden mocht van de rechter in Zutphen vanavond, bij de dodenherdenking , niet langs de graven van 10 Duitse soldaten lopen. Het college wilde herdenken en tegelijkertijd ook verzoenen. Federatief Joods Nederland spande een kort geding aan en wist de rechter vandaag tot dit oordeel te verleiden. Geen dialoog over hoe we herdenken en verzoenen kunnen verenigen, maar een rechtszaak. Ik heb veel begrip voor de Joden, maar ik heb er weinig begrip voor dat ze via de rechter mensen die op lokaal niveau nieuwe wegen voor de toekomst proberen te vinden hun wil opleggen. Ondanks de uitspraak van de rechter de zoveelste foute keuze van Joodse Nederlanders deze week. Een veelkleurig gezelschap herdenkt vandaag ‘onze’ doden. Daaronder mensen die door ons ook wel eens niet behandeld worden, zoals we zelf behandeld willen worden. Dat maant ons allemaal eens te meer om voorzichtig te zijn met het stigmatiseren van hele bevolkingsgroepen of zelfs hele volkeren. Nadenken en nuanceren kan niemand verbieden. Zelfs Federatief Joods Nederland niet!

Duitsland worstelt met Mein Kampf

Eind 2015 is het 70 jaar geleden, dat de Amerikanen de auteursrechten van Mein Kampf aan de Freistaat Bayern gaven, die ze opgeëist had, omdat Adolf Hitler het laatst in München gewoond zou hebben. Beieren heeft een heruitgave van het boek in Duitsland steeds tegen gehouden. In het buitenland was het gewoon verkrijgbaar en in Duitse bibliotheken kon het ook geleend worden. De auteursrechten verlopen na 70 jaar. Heruitgave van het boek kan dan ook in Duitsland niet meer tegengehouden worden. Ik geloof niet dat er veel mensen zijn die zich in de voorbije decennia erg druk gemaakt hebben over dat boek. Maar nu die einddatum voor wat betreft de auteursrechten nadert, steekt de discussie erover in het nog steeds zeer schuldbewuste Duitsland volop de kop op en krijgt het boek, wellicht onbedoeld, veel aandacht. Ook gisteren in het TV-programma Anne Will. Om eventuele kwaadwillende geesten de wind uit de zeilen te nemen, heeft het Beierse Ministerie van Financiën besloten nog snel een heruitgave toe te staan, voorzien van wetenschappelijk commentaar. Zo leveren die auteursrechten tenminste nog iets op en kan het boek, door het Institut für Zeitgeschichte voorzien van commentaar, ook in de Duitse scholen bij het geschiedenisonderwijs gebruikt worden. Het schuldbewustzijn heeft er in Duitsland lang toe geleid, dat alles wat met nationalisme en rechts radicalisme te maken had verboden werd . Dat wederom gaf menigeen grond voor de opvatting dat, omdat het verboden was, het ook niet bestond. En dat bleek een misvatting. Verbieden helpt niet. De discussie aangaan is beter. Dan blijkt al gauw, zo heeft ook Serdar Somuncu ervaren, dat de meeste rechts- radicalen van vandaag de dag Mein Kampf nooit gelezen hebben, noch de Sportpalastrede van Goebbels ooit beluisterd of gelezen hebben. Somuncu, Duitser met een Turkse achtergrond, is geboren in Istanboel, heeft enkele jaren in Maastricht gestudeerd en reist al sinds de negentiger jaren van de vorige eeuw, met speciale toestemming , door de Bondsrepubliek met een succesvolle Mein Kampf voorstelling, waarin hij probeert de dialoog met zijn publiek aan te gaan. Op de site van de Heinrich Böll Stiftung staat een uitvoerig interview met hem, dat ik de geïnteresseerde lezer alleen maar kan aanbevelen (http://migration-boell.de/web/integration/47_2139.asp). Het heeft dus niet zoveel zin en daarenboven is het ook nog eens principieel niet in orde om boeken te verbieden of te verbranden. Het heeft wel zin om de discussie over ideeën en gedachten met elkaar aan te gaan en eventuele denkblokkades op te sporen en bespreekbaar te maken. Hoe moeilijk dat is bleek ook in de discussie van gisteravond. Wie daar probeerde ook maar de geringste nuancering aan te brengen in het daderschap van alle Duitsers kreeg de wind van voren. De waarschijnlijk juiste constatering dat er ook unschuldige Täter geweest zijn, bijvoorbeeld de kinderen van toen, was het maximaal haalbare. Maar daders blijven het. De Engelsen noemen dat the German disease. Misschien is het feit dat in Nederland zoveel mensen op de PVV gestemd hebben wel zorgelijker, dan een herdruk , al of niet voorzien van wetenschappelijk commentaar, van Mein Kampf in Duitsland.

Herdenken

De herdenkingsdagen komen er weer aan. Na Koninginnedag en 1 mei ( nog steeds een vrije dag in Duitsland en België ) krijgen we op vrijdag en zaterdag Dodenherdenking en Bevrijdingsdag. Hoe verder WO II achter ons komt te liggen, hoe minder mensen er onder ons zijn die het aan den lijve ondervonden hebben. Inmiddels werken we al vele jaren weer samen met de voormalig bezetter. Er komt – terecht - steeds meer nuancering in de lokale herdenkingsbijeenkomsten. Zeker in grensgemeenten is daar al langer sprake van. Daar heeft het eenzijdige vijanddenken uit het verleden al enige tijd geleden stap voor stap plaats gemaakt voor een meer op de toekomst gerichte gezamenlijkheid onder het motto ‘dit nooit meer’. Ik kan me nog goed herinneren hoeveel voeten het in de aarde had om in de eerste helft van de negentiger jaren van de vorige eeuw voor het eerst na de oorlog weer Duitsers op paarden de grens naar Nederland te laten oversteken. En toen ging het om carnavalsverenigingen. De pijn zat diep. Maar aan de andere kant is het ook wel een keer goed geweest. We komen zo langzaam aan in de situatie dat de mensen die herdenken hetgeen ze herdenken enkel uit de overlevering kennen. Natuurlijk moet niet vergeten worden wat er gebeurd is, aan de andere kant is het legitiem om de vraag te stellen of de nazaten van de daders verantwoordelijk gehouden moeten blijven worden voor wat hun ouders en grootouders deden. Bij ons ging dat afgelopen week zelfs zover dat een 15-jarige scholier die het waagde in dichtvorm na te denken over hoe moeilijk het is om steeds de juiste keuze te maken als een soort van landverrader getooid werd met pek en veren. En dat gaat beslist veel te ver. Het Nationaal Comité 4 en 5 laat zich nog steeds gijzelen door groepen die het eerder genoemde eenzijdige vijanddenken cultiveren. Alleen de Nederlandse doden worden op 4 mei herdacht. Wie probeert te nuanceren, wie zijn oog vooral op de toekomst richt, wie kritiek uit op intolerabele verbale uitspattingen in de richting van kinderen, wordt onmiddellijk voor antisemiet uitgemaakt . Het Europa van nu is niet meer het Europa van 70 jaar geleden. Er is veel veranderd en ook de manier waarop we ge- en herdenken moet en kan zich daaraan niet onttrekken. Het is tijd voor nieuwe vormen. Het is goed dat jonge mensen daarbij het voortouw nemen. Hun betrokkenheid is nodig om het nooit meer te laten gebeuren. Ze neersabelen als ze proberen hun eigen lessen uit het verleden te trekken is alleen maar contraproductief en getuigt niet van veel inzicht en wijsheid. Het getuigt van onverwerkt verleden en hier en daar van het uitbuiten van de eeuwige slachtofferrol, die gebruikt wordt om te legitimeren wat niet getolereerd zou mogen worden.