Brexit

Voor veel mensen is de uitslag van het referendum in Groot-Brittannie natuurlijk het nieuws van de dag. Het is geen groot nieuws hier op de Filipijnen. We nemen er hier min of meer kennis van. De beurs is iets meer dan 1% in de min en de euro blijft ten opzichte van de peso redelijk stabiel.

De Filipijnen werken sinds oktober van verleden jaar samen met negen andere landen in ASEAN. Een gemeenschappelijke markt, met vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal. In feite vergelijkbaar met de Europese Unie, zij het dat er nog geen ASEAN-Hoog Gerechtshof is, dat stelt dat haar regels prevaleren boven het nationaal recht, algemeen geldend zijn en dat het zowel horizontaal als verticaal bevoegd is om geschillen te beslechten. Er is ook geen ASEAN-parlement.

In de Europese Unie wreekt zich nu het gebrek aan democratische legitimiteit en representatie. De unie is economisch, het is een rechtsgemeenschap, maar het is geen politieke unie. De Britten waren altijd al tweeslachtig. Ze zijn wel lid, maar niet van de monetaire unie en evenmin nemen ze deel in het Schengen verdrag. Ze hebben steeds geprobeerd het beste uit twee werelden te halen. Nu ze besloten hebben helemaal te vertrekken, worden ze weer een echt eiland in de Noordzee. De Schotten en de Noord-Ieren zijn niet blij. Misschien gaan die wel ijveren voor nieuwe referenda om zelf onafhankelijk van het United Kingdom te worden en weer toe te treden tot de EU.

David Cameron heeft intussen aangekondigd te zullen aftreden. Hij trekt daarmee de consequenties uit het nipte verlies van zijn Bremain campagne. Het volk heeft gesproken en het volk heeft altijd gelijk, ook als het naderhand ongelijk blijkt te zijn. Dat is democratie. De wil van het volk zal uitgevoerd worden, maar Cameron acht zichzelf niet de juiste persoon om het land naar de totale onafhankelijkheid te leiden. Een begrijpelijke en nobele beslissing. Mensen als Boris Johnson of Nigel Farage mogen het nu proberen over te nemen. De gevolgen van Brexit zijn in hun volle omvang nu nog niet te voorzien. Veel zal afhangen van de opstelling van de 27 andere EU-lidstaten. Willen ze de de Britten straffen of willen ze een werkbare nieuwe relatie? We gaan het zien. Het zou mijns inziens in ieder geval van wijsheid getuigen een poging te wagen om heel veel inzicht te krijgen in en lessen te trekken uit de diepere motieven van de meerderheid van de Britse bevolking.

De meerderheidskeuze van de Britten is een uiting van aan de ene kant afkeer van de politieke elites, die hun voeling met het gewone volk kwijt zijn en aan de andere kant toenemende gevoelens van onzekerheid, onveiligheid en onoverzichtelijkheid ten gevolge van schaalvergroting en globalisering. Meer, groter en sneller betekent dat heel veel mensen het niet meer kunnen volgen, verklaren en daarom afhaken. Populistische politici spelen hierop handig in. Het hoeft niemand te verbazen dat Wilders er als de kippen bij was vanochtend om de Britten te feliciteren en een soortgelijk referendum in Nederland te eisen. Het uiteenvallen van de Europese Unie dreigt. Het continent dreigt weer eens verdeeld te raken als in zijn slechtse dagen, een verdeeldheid die veel narigheid heeft veroorzaakt.

De echte opdracht is te zoeken naar een invulling van het Europees project, die wel het verouwen kan winnen van de verschillende volkeren.En hier op de Filipijnen kunnen we enkel lering trekken uit de geschiedenis van de Europese Unie en proberen niet dezelfde fouten te maken.

Oefenen voor de 'Big One'

Vandaag was er in Metro Manila weer een oefening in het kader van de aardbeving die verwacht wordt. Niemand weet precies wanneer. Maar dat het gaat gebeuren lijkt vast te staan.

 

De laatste grote beving langs de West Valley Vault vond plaats in 1658. In 1990 kostte een beving iets noordelijker in Bagio aan 1600 mensen het leven. De 'Big One', met een verwachte kracht van 7,2 zou aan 35000 mensen het leven kunnen kosten.

En dus oefenen we regelmatig om het bewustzijn bij de bugers op peil te houden en de hulpverleningsdiensten scherp. Vanochtend om 9 uur ging het alarm af in de vier qudranten, waarin Metro Manila verdeeld is. Zelf wonen we in het Oostelijke quadrant, in Pasig in de buurt van Cainta.

Ook de kinderen van de basisschool van de Nederlandse Stichting Kalinga, Papaya Academy, die in het noordelijk quadrant ligt, doen met aan de oefening.

Problemen in de Zuid-Chinese Zee

De Filipijnen en China zijn geen vrienden, maar ook geen echte vijanden. Ik heb de indruk, dat de nationale gevoelens op de Filipijnen sterker zijn dan in China. De Chinezen spelen momenteel een spelletje machtspolitiek in de Zuid-Chinese Zee, waar ze binnen de territoriale wateren van enkele andere landen eilandjes en atollen bezetten. Ze hebben simpelweg een lijn op de kaart getrokken en vervolgens de wereld kond gedaan van het feit dat ze binnen die lijn alles controleren.

Voor wat betreft de Filipijnen heeft dat een arbitragezaak voor het Permanente Hof van Arbitrage (niet te verwarren met het Internationaal Gerechtshof) in Den Haag opgeleverd. De uitspraak wordt spoedig verwacht en de Chinzen zullen zich er weinig van aantrekken. De Amerikanen hebben enkele vliegdekschepen in de buurt en oefenen vlijtig met de Zuid-Koreanen en de Japanners. Net zoals ze via de Nato een kordon rond Rusland leggen, doen ze dat ook met China.

Alhoewel hier, afgezien van een paar fanatieke nationalisten, niemand een oorlog tegen de Chinezen wil riskeren, wordt het de Chinezen hun gang laten gaan in ruil voor investeringen toch min of meer als landverraad gezien. Dat is ook wel weer raar, want veel grote ondernemers in de Filipijnen hebben hun wortels in China. Er zijn ook wel wat lieden die vrezen, dat de kiem voor de derde wereldoorlog hier gelegd wordt. Een klusje dus voor de nieuwe president, die al aangekondigd heeft zelf met een bootje naar de Scarborough Shoal te zullen varen om er een Filipijnse vlag op te planten en de Chinzen uit te dagen hem overhoop te schieten.

De autoriteitsgevoeligheid is in Aziatische culturen vele malen groter dan in de Westerse wereld.
Een voorbeeld daarvan zagen we dezer dagen weer in China, waar een mafketel, die zichzelf corporate consultant noemt acht personeelsleden van een Chinese bank met een stok een pak voor de broek gaf op een podium omdat ze ondermaats presteren tijdens een teambuilding bijeenkomst waaraan meer dan 200 personeelsleden van die bank deelnamen. Geweldig nieuws. En die acht schapen laten het gewoon gebeuren.

Die autoriteitsgevoeligheid geldt ook voor de meeste Filipinos. Ze kijken enorm op tegen autoriteiten en zullen zelden tegenspreken of zelf initiatieven nemen. Misschien is dat ook wel de reden dat er zoveel Filipijnse zeelieden onder Nederlandse vlag varen. De kans op muiterij is uitermate klein.

Het zijn overigens vooral de Filipijnse vissers, die last hebben van het Chinese machtsvertoon. Filipinos eten graag en veel vis. Heel veel kleine vissers varen met hun bancas de zee op om in hun dagelijkse levensbehoefte te voorzien en ook nog wat te verkopen. Dat wordt steeds moeilijker. Overbevissing is ook hier een probleem.

Presidentiele Residenties op de Filipijnen

Op 30 juni aanstaande zal de inauguratie plaatsvinden van de nieuwe president, Rodrigo Duterte, en de nieuwe vice-president, Leni Robredo.

De ceremonie voor Duterte zal plaatsvinden in het presidentiele paleis, Malacanang, in aanwezigheid van zo'n 500 genodigden.

Het kamp van Duterte heeft besloten, dat de president niet samen met de vice-president geinaugureerd zal worden. Omdat president en vice-president in de Filipijnen allebei direct gekozen worden, kan het voorkomen dat ze tot verschillende politieke kampen behoren. Duterte zal Robredo niet opnemen in zijn kabinet. Ze wordt derhalve een vice-president zonder portefeuille, maar wel met een eigen paleis en budget. De residentie van de vice-president was tot nu toe het Coconut Palace.

Naar alle waarschijnlijkheid zal Leni Robredo echter geen gebruik maken van die residentie, omdat ze haar budget liever aan andere zaken besteedt. Het ziet ernaar uit dat ze op verschillende plekken in het land, dat uit drie hoofddelen (Luzon, Visayas en Mindanao) bestaat kantoor wil gaan houden.

Voormalig dictator Ferdinand Marcos resideerde niet alleen in het officiele Malacanang paleis, maar hield er ook een 'Malacanang of the North' gelegen in Paoay in de provincie Ilocos Norte op na.

Duterte is de eerste president die niet afkomstig is uit Luzon. Hij komt uit de qua oppervlakte grootste stad van de Filipijnen, Davao. Davao ligt in Mindanao, het zuidelijkste deel van het land. Er wordt nu al gesproken van het 'Malacanang of the South', alwaar Duterte waarschijnlijk een fiks deel van zijn tijd als president door zal brengen.

Het ziet er bescheidener uit dan het buitenverblijf van Marcos en Duterte heeft er reeds meerdere buitenlandse gezanten ontvangen in de aanloop naar de inauguratie.

Soms denk ik wel eens........Mensen, mensen toch!

De meeste mensen zijn niet echt geïnteresseerd in de ondergang van de wereld. Wie zegt trouwens dat de wereld onder zal gaan?  Jehova’s getuigen, maar die hebben tot nu toe steeds ongelijk gehad. Aan de wetenschap hebben we wat dat betreft niet veel. Die bewijst alles wat haar opdrachtgevers bewezen willen zien. De meeste wetenschap gaat om geld en al lang niet meer om kennis. We zijn derhalve aangewezen op wat we geloven en op het herkennen van zuivere wetenschap. Op wat we als onze eigen waarheid zien. Daarbij laten we ons maar wat graag overtuigen door mensen die doen alsof ze het weten.  En vooral door mensen die in staat zijn ons de ultieme vijand voor te schotelen. Onze zogenaamde leiders.

De meeste mensen houden ook niet van problemen, maar eerder van zorgeloosheid. Ophouden met dat gezeur. Positief naar de toekomst kijken. Niet blijven hangen in het verleden. Optimisme. We redden het wel, want we hebben het steeds gered. Heeft de aarde een houdbaarheidsdatum? Misschien wel, misschien ook niet. Heeft de mensheid een houdbaarheidsdatum? In ieder geval zijn we het enige ras dat in staat is andere rassen en zichzelf uit te roeien.

We weten nog steeds meer niet dan dat we wel weten,ondanks dat we denken dat onze kennis enorm toegenomen is. We sturen satellieten en ruimteschepen het heelal in, laten ze landen op de maan en verre planeten, maar zijn amper in staat op onze eigen planeet orde op zaken te stellen. Het is maar waar de prioriteit ligt.

We denken in ideologieën en macht. We ontwerpen systemen en laten onze medemensen geloven dat die werken. Alles moet systematisch en grootschalig. Planmatig op weg naar de ondergang.

Ik behoor niet tot de optimisten, niet tot de zorgelozen, niet tot de gelovigen. Ik ben er eerder van overtuigd, dat we ten onder zullen gaan aan de spelletjes die we met elkaar spelen. Dat we zullen sneuvelen, dat we opgeofferd worden aan de macht van het geld dat we zelf bedacht hebben en dat ons vervolgens is gaan regeren. Het gaat een keer goed mis. We hebben ons diep in de schulden gewerkt en we zullen niet in staat blijken die schulden af te lossen. Schuld is een relatief begrip. Schaf het geld af en er is geen schuld meer. Schaf het geweten af en de schuld verdwijnt als sneeuw voor de zon. 

Wat zou er gebeuren als de Amerikanen de schuld aan de Chinezen niet kunnen of willen terugbetalen? Wat gebeurt er als ze alle Chinezen het land uit zetten en hun eigendommen confisqueren en nationaliseren? De wereld beweegt in de richting van hernieuwd eng bemeten nationalisme en protectionisme. We stalen en stelen nog steeds wat we kunnen stelen om het zelf beter te hebben dan de rest. We zijn niet in staat te delen en te verdelen. Alles is voor de winnaar. Dat is het doel van het spel. De absolute macht over de aardbol. Kijk die jongens en meisjes nu toch eens spelen met hun boten, vliegtuigen, tanks, raketten en ander wapentuig. Heeft iemand ze nog echt in de hand? De angst regeert. Hoe kan iemand als Kim Jong-un in het zadel blijven? Of iemand als Assad? Of de familie Aliyev? Of Poetin? Toch enkel door grootschalige bangmakerij. De ideologie erachter is volstrekt betekenisloos geworden. Het gaat alleen nog om geld en macht. Spelletjes op hoog niveau. Nou ja hoog?

Mijn ideologie is beter dan de jouwe. Mijn religie is beter dan de jouwe. Dat is zo ongeveer het niveau. En het zijn allemaal slechts bedenksels. Heilige boeken bestaan niet. Boeken wel. Niets wat ooit geschreven is is absoluut waar, zelfs dit niet. Waarheid is tijdgebonden. Boeken worden verbrand omdat de inhoud onwelgevallig was. Liedjes worden verboden. Iemand lijkt te kunnen bepalen wat we wel of niet kunnen zingen. Het moet toch niet veel gekker worden. Er zijn mensen die ervan overtuigd zijn dat wij niet in staat zijn om met vrijheid om te gaan en die daarom die vrijheid maar zoveel mogelijk proberen te beperken zodat we niet in de verleiding komen onszelf kwaad te doen. Paternalisme en maternalisme vieren hoogtij. Regels, regels en meer regels. In sommige landen worden politici zelfs afgerekend op het aantal wetsvoorstellen dat ze indienen. Hoed u voor de preventiestaat!

Vrijheid lijkt een groot goed. Voor veel mensen lijkt het moeilijk ermee om te gaan. Vrijheid is de zus van verantwoordelijkheid. Waar wij niet langer zelf de verantwoordelijkheid voor onze vrijheid nemen wordt het pad geëffend voor verkeersregelaars. Wetgevers die het vrije verkeer dichttimmeren met regels. We eisen vrijheid, maar willen geen verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid betekent aansprakelijkheid. Wij willen niet aangesproken worden op ons gedrag. Daar zijn we ook bang voor en het maakt velen agressief. Vooral degenen die vrijheid interpreteren als een vrijbrief voor welk gedrag dan ook. Ik kan doen, laten en zeggen wat ik wil, zonder rekening te houden met wie of wat dan ook. Dat is de simpele definitie van vrijheid, die de vrijheid om zeep helpt.

Zou er echt zoiets bestaan als een universeel geweten? Een natuurlijk besef van wat goed is om te doen en wat verkeerd? Ik waag het eerlijk gezegd te betwijfelen.  Als het er al is, dan wordt het er van kleinst af aan ingehamerd. Door ouders en opvoeders in wie het op hun beurt ingehamerd is door hun ouders en opvoeders. We zouden geen mythologie en geen religies, geen overheid nodig hebben als we het van nature hadden. Maar we hebben dat niet en moeten dus in het gareel gehouden worden om te voorkomen dat we elkaar uitroeien. Maar het helpt niet echt want dat doen we toch wel. We delegeren onze moordzucht aan de kerk, die de ketters vermoord en aan de staat (politie, leger en rechterlijke macht), die de misdadigers opsluit of ombrengt. Van nature zijn we waarschijnlijk goed noch slecht. De omstandigheden en onze ambities bepalen welke kant we op gaan.

Het volk, menig volk roept weer om een sterke man. Een echte leider. Iemand die hen vertelt waar het op staat, wie de echte vijand is. De terroristen. En alle vluchtelingen zijn potentiële terroristen. Iemand, zoals Duterte, die hen verbiedt te roken op straat, liedjes te zingen die hem niet zinnen, verkeerde boeken te lezen, valse profeten te volgen, alcoholische drank te nuttigen in openbare gelegenheden na een uur ’s nachts. Iemand die de vorige sterke man (Ferdinand Marcos) een staatsbegrafenis geeft, niet omdat hij sterk was, maar omdat hij een soldaat was, waaraan overigens ook nog getwijfeld kan worden. Een sterke man, die de verantwoordelijkheid van ons overneemt. Daarvoor zijn we bereid onze vrijheid in te leveren. De sterke man is als een vader. Hij weet wat goed voor ons is. En als we niet luisteren krijgen we straf. Zo zijn we immers opgevoed. Wij weten niet beter meer. De anarchisten zijn uitgestorven, uitgeroeid of tot staatsvijand nummer een gepromoveerd.

En intussen doet de sterke man wat nog sterkere mannen hem opdragen te doen. Hij houdt het volk arm, bang, dom en verdeeld.  Hij geeft hen een beetje brood en veel spelen. Net genoeg om in leven te blijven en soms zelfs dat niet. Met ere creperen is ook een kunst. Nee, ik word er niet vrolijker op als ik om me heen kijk, zie weinig redenen tot enig optimisme. Bewondering voor en afschuw van de wel optimisten wisselen elkaar af. Hebben ze gelijk of zijn ze gewoon achterlijk? Ben ik misschien gewoon achterlijk of paranoia?

Kijk toch eens naar al die kleine en grote criminelen, die elkaar naar het leven staan, elkaars families uitmoorden. Een mensenleven stelt voor hen niets voor. Wat brengt hen ertoe zo te handelen? Enerzijds is het machtswellust en anderzijds is het pure onmacht. Er zijn er die kansen zien en er zijn de kanslozen, die hun laatste strohalm grijpen. En allemaal hanteren ze angst als wapen. Intimideren, bedreigen, vernederen, mishandelen, martelen, vermoorden. Bovengedrag. Als we reageren met bovengedrag escaleert de situatie. Als we naar beneden gaan, laten ze ons nooit meer boven komen. Grote delen van de mensheid worden er gewoon onder gehouden. Het zijn slaven, geen vrije, verantwoordelijke mensen. Het gelijk van Machiavelli? Of nog verder terug het gelijk van Creon ( Thebe)? De onwetende massa, het volk, is niet in staat een wijze koers voor het land uit te stippelen. Maar aan de andere kant van die zelfde medaille staat Theseus (Athene), die wist dat er geen grotere vijand van het land bestaat dan degene die de wetten stelt en handhaaft. Het eeuwige dilemma.

Het wordt steeds duidelijker, dat de voedingsindustrie, de farmaceutische industrie en de zogenaamde medische wetenschap er geen belang bij hebben ons gezond te houden. Hun belang is werk hebben, werk houden en zoveel mogelijk winst maken. Het is nooit genoeg. Kijk maar eens naar bedrijven als ABF PLC, Coca Cola, Danone, General Mills, Kellogg, Mars, Mondelez, Pepsico,Unilever, Monsanto, Nestle, Bayer, Johnson & Johnson, Novartis, Roche, Pfizer, Sanofi, Merck, GlaxoSmithKline, AstraZeneca, Bayer en Gilead. Zie hoe ze de supermarkten volstoppen met vergif en hoe ze de doktoren omkopen, zodat die giftige pillen verstrekken. Is het scenario van Dan Brown’s ‘Inferno’ echt zover gezocht? Ik denk het niet.

De wereld wordt aan alle kanten gemanipuleerd door machtswellustelingen en vrekken. Mensen, die niet genoeg kunnen krijgen van macht en geld. Mensen, die geen enkele morele barriere kennen. Al het grote en kleine geweld in de wereld wordt georganiseerd en betaald door lieden die er belang bij hebben. Ze gebruiken godsdienst en ideologie om de wereld verdeeld en bang te houden en aldus te kunnen heersen. Ze gebruiken kansloze mensen om de kastanjes voor een schijntje voor hen uit het vuur te halen. Wie zich tegen hen verzet legt het loodje. De ‘seven sisters’ (olie-industrie) interesseert het helemaal niets of ze het leefmilieu van miljoenen mensen vergiftigen, of de uitlaatgassen van auto’s de lucht die we inademen verpesten. Het enige dat ze interesseert is winst, zoveel mogelijk winst voor aandeelhouders en vette bonussen voor degenen die de bedrijven leiden. Ze scheppen werkgelegenheid, maar vernietigen die ook weer even makkelijk als de winst tegenvalt. Politici worden en masse omgekocht in ruil voor concessies. Milieuactivisten worden vermoord. Optimisme is alleen mogelijk voor wie de ogen, oren, neus en mond dichthoudt en zijn handen thuis. Voor mensen die zich opsluiten in hun eigen fantasie-wereld, die vluchten in meditatie en mystiek. Of is de wereld die ik schets niet meer dan mijn fantasie-wereld? Misschien is alles wat ik beweer fictie en ben ik niet meer dan een zwartkijker? Wat is realilteit en wat is fictie? Weten wij dat nog? Hebben we daar nog kijk op? Of is ons inmiddels zoveel voorgelogen dat we het spoor compleet bijster zijn?

Volgens het Rode Kruis kampen 42 miljoen mensen in zuidelijk Afrika momenteel (mei 2016) met een gebrek aan voedsel. Zonder ingrijpen zal dat aantal dit jaar stijgen tot zestig miljoen. Kinderen sterven, volwassenen sterven. Het vee sterft. Droogte en honger. Kan het iemand, behalve het Rode Kruis, wat schelen? Ze moeten daar hun eigen problemen maar oplossen. Dat moeten wij toch ook?  Nederlanders hebben nauwelijks nog enig besef van hun koloniaal verleden. Hadden wij dat wel, dan zouden we ons realiseren dat we nog een gigantische schuld open hebben staan. (Waren wij Nederlanders niet ook de uitvinders van ‘Apartheid’?) Dat willen we liever niet, dus verdringen we ons verleden. En in Europa zijn de Nederlanders wat dat betreft niet de enigen.  De Spanjaarden, de Portugezen, de Fransen en de Britten konden er ook wat van. Het is maar een voorbeeld van wat we laten gebeuren zonder ons er echt druk over te maken. Nu is het ‘Verweggistan’, terwijl het enkele eeuwen geleden dichtbij genoeg was om leeg te roven!  Net zomin als er een Europees gevoel bestaat, bestaat er ook al helemaal geen wereldgevoel. In feite zijn mensen gewetenloos en worden ze gedreven door eigen belang. De solidariteit heeft de wereld verlaten als ze er al ooit geweest is.

Onafhankelijkheidsdag

Op 12 juni vieren de Filipinos hun onafhankelijkheidsdag. Araw ng Kalayaan. Letterlijk betekent het 'Dag van de vrijheid'. De datum grijpt terug naar de eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring die Emilio Aguinaldo, de eerste president van de Filipijnen (van 1899 tot 1901) aflegde in 1898.

Geschiedenis in het algemeen en de Filipijnse geschiedenis in het bijzonder kent veel onduidelijkheden en interpretaties. Ze wordt ook nogal eens herzien als er nieuwe feiten aan het licht komen. Daarenboven is er veelal sprake van nationale vooringenomenheid. We kijken nu eenmaal vaak naar ons verleden door een gekleurde bril.

Officieel maakte de verklaring van Aguinaldo een einde aan de Spaanse bezetting, die in 1521 begonnen was. Maar intussen was ook de Spaans-Amerikaanse oorlog begonnen, die uiteindelijk eindigde met het Verdrag van Parijs, waarin de Amerikanen de Filipijnen van de Spanjaarden overnamen en betaalden voor de aangelegde infrastructuur. En die Amerikanen waren toen niet van plan de onafhankelijkheid van de Filipijnen te erkennen. Dat deden ze pas op 4 juli 1946. De vraag is derhalve hoe lang te Filipijnen onafhankelijk zijn. Is dat 118 jaar of 70 jaar?

Tot 1962 werd 'Araw ng Kalayaan' gevierd op 4 juli. President Macapagal besloot toen echter dat het 12 juni moest worden. Daarom niet getreurd. 4 juli werd vanaf 1962 'Dag van de Republiek' en 'Dag van de Amerikaans-Filipijnse Vriendschap'. We vieren de feesten hier zoals ze vallen.

Zo zijn er ook nogal wat nationale helden. De bekendste is Jose Rizal, die op 30 december 1896 door de Spanjaarden terechtgesteld werd. Maar er is ook Andres Bonifacio en er is Lapu-Lapu, de eerste die zich in 1521 tegen de Spaanse invasie verzette en daarbij Ferdinand Magellaan om het leven bracht. De feitelijke bezetting van de Filipijnen door de Spanjaarden werd daardoor een dikke veertig jaar vertraagd. Rizal en Bonifacio hebben hun eigen feestdagen en naar Lapu-Lapu is een stad en een vis (rode koraalbaars) vernoemd. Hij figureert verder op een munt en in de wapenschilden van de Nationale Politie en de brandweer.

    


Dit jaar besteedden ook Google en Facebook aandacht aan 'Araw ng Kalayaan'. Op de zoekpagina stond een jeepney ( het nationale openbaar vervoersmiddel) versierd met de Filipijnse vlag. Pikant detail was, dat Facebook in eerste instantie de vlag verkeerd om gebruikte. De Filipijnse vlag kent een blauwe en een rode band. In vredestijd hoort de blauwe band boven te zijn, terwijl in oorlogstijd de rode band boven komt. Het 'foutje' werd snel ontdekt, Facebook bood haar excuses aan en daarmee was de oorlog weer voorbij.

Overseas Filipino Workers (OFW)

De buurvrouw gaf gisteren een klein feestje. Haar echtgenoot is weer eens op bezoek. Al meer dan dertig jaar werkt hij in Wenen. Een van de meer dan tien miljoen OFWs (Overseas Filipino Workers). Feestjes vieren we hier normaalgesproken op straat. Een paar tafels en stoelen, eten en drinken, en heel vaak een karaoke installatie. Zingen kunnen bijna alle Filipinos. Kijk maar eens naar de 'Got talent', 'Voice of' en 'X-factor'- programma's. Helaas lijkt het erop dat de nieuwe president al dat zingen gaat verbieden. Teveel overlast.

De OFWs leveren een substantiele bijdrage ( 13,5%) aan het Bruto Nationaal Product van de Filipijnen. Per jaar maken ze officieel meer dan 20 miljard Amerikaanse dollars over. Het werkelijke getal ligt volgens schattingen van de Asian Bankers Association nog 30 tot 40% hoger.

In Ninoy Aquino International Airport (NAIA) zijn er zelfs speciale counters voor OFWs.

Ze sturen niet alleen geld naar huis, maar ook dozen gevuld met allerlei spullen. De zogenaamde Balikbayan boxes.

Recentelijk is de wetgeving aangepast nadat er rumoer ontstaan was over de manier waarop de douane (Bureau of Customs) omging met deze dozen. Ze werden bijna allemaal geopend. De OFWs dienden invoerrechten te betalen over de goederen  en regelmatig verdwenen er ook spullen. De douane staat hier bekend als een van de meest corrupte overheidsdiensten.

De nieuwe wet staat de OFWs toe om per jaar drie dozen met elk een inhoudswaarde van 150,000 pesos (ongeveer 3000 euro) naar huis te sturen zonder dat daarvoor invoerrechten verschuldigd zijn, mits de hoeveelheid goederen niet commercieel is en ze evenmin bestemd zijn voor ruilhandel, verkoop of verhuur. Tevens zijn de regelingen voor definitief terugkerende OFWs versoepeld. Afhankelijk van hoe lang een OFW in het buitenland gewerkt heeft mogen er nu tot maximaal 350,000 pesos (7000 euro) aan persoonlijke huishoudelijke bezittingen belastingvrij mee naar huis genomen worden.

Het grote aantal OFWs (ongeveer 10% van de bevolking) heeft ook een keerzijde. Veel kinderen groeien hier op zonder hun vader, moeder of beide. De familie en met name de grootouders (lola en lolo) spelen een belangrijke rol bij de opvang en opvoeding van de kinderen. Soms ook zijn de achterblijvende kinderen genoodzaakt om voor zichzelf te zorgen en dragen relatief jonge kinderen de verantwoordelijkheid voor hun broertjes en zusjes.

Onze buurman gaat eind dit jaar met pensioen en hoopt dan definitief terug te keren naar de Filipijnen.

Joseph Robert B. Lu en zijn 'beulen'

De invloed van sociale media op verkiezingen is nooit zo groot geweest als nu. Voor- en tegenstanders van alle kandidaten vliegen elkaar met echte of fake accounts in de haren. Het is lastig om te bepalen welke boodschappen waar en welke complete verzinsels zijn. Misschien maakt dat voor de kandidaten ook niet zoveel uit. Voor hen geldt immers het aloude adagium dat het niet uitmaakt wat er over je gezegd wordt, als er maar over je gepraat wordt!
Het houdt niet op nu de verkiezingen achter de rug zijn.

Op Facebook gaat hier nu het verhaal rond, dat afgelopen week ene Joseph Robert Lu een negatief en agressief bericht aan het adres van de nieuwe president getwitterd zou hebben. Daarin zou hij gesteld hebben dat Duterte een stommeling en arrogant is. Een akelig mannetje, die president. Hij zou hem vermoorden en nodigde de president verder uit om man-tegen-man op de vuist te gaan. Op Twitter is meneer Lu onder zijn eigen naam niet te vinden. Een klein verder onderzoek levert op dat het oorspronkelijke bericht geplaatst zou zijn op @jetlu31. Een account dat volgens Twitter niet bestaat. Misschien is het recent verwijderd.

Enkele snuggere aanhangers van de president wisten vervolgens niet alleen de identiteit van meneer @jetlu31 te achterhalen, maar ook zijn adres. Ze verblijdden hem met een bezoek en 'dwongen' hem een video van iets meer dan 5 minuten op te nemen, waarin hij zijn verontschuldigingen aanbood. Het filmpje is te zien op: https://www.youtube.com/watch?v=DWfq8LdrR2U

Het filmpje doet onmiddellijk denken aan de beruchte ISIS-videos. Het slachtoffer op de voorgrond en daarachter een drietal mannen, waarvan er twee een zwart T-shirt met daarop de beeltenis van de president dragen. De drie mannen op de achtergrond zijn overigens goed herkenbaar. De ruimte, waarin de video opgenomen is lijkt eerder op een bedrijskantine dan op een huiskamer, maar dat terzijde.

U moet zelf maar uitmaken wat u ervan denkt. Maar ik geloof van het hele verhaal geen snars. Ik vermoed eerder, dat een aantal studenten een cynische grap uitgehaald hebben om het volk te waarschuwen voor wat hen te wachten staat tijdens de ambtsperiode van de nieuwe president. Zijn aanhangers hebben er al eerder blijk van gegeven niet gediend te zijn van kritiek op hun idool. Voor je het weet is deze 'grap' werkelijkheid!

Duterte en de Senaat

De nieuw gekozen President van de Filipijnen, Rodrigo Duterte, uitte tijdens de verkiezingscamapgne een dreigement in de richting van het Kongres (bestaande uit het 297 leden tellende Huis van Afgevaardigden en de 24 leden tellende Senaat). Dat dreigement kwam erop neer, dat als de dames en heren in de beide huizen van plan zouden zijn zijn politieke agenda te blokkeren hij de deuren van het Kongres op slot zou gooien en hen naar huis zou sturen. Waar zo'n uitspraak in menige demokratie toch wat stof zou doen opwaaien, bleef het rustig op de Filipijnen.

De machtige Senaat van het 17de Kongres telt 24 leden, waarvan de helft bij de onlangs gehouden verkiezingen is her- of gekozen. De partij van Duterte, de PDP-Laban (Partido Demokratiko Pilipino-Lakas ng Bayan) heeft welgeteld een (1) Senator. Dat is Senator Aquilino 'Koko' Pimentel III. Er lijkt dus aardig wat stuurmanskunst gevraagd te worden om tot een meerderheid te komen, die het beleid van de nieuwe President gaat steunen. Om de situatie nog gecompliceerder te maken is die enige PDP-Laban Seneator ook nog eens de gedoodverfde kandidaat voor het voorzitterschap van de Senaat. De situatie die zou ontstaan, dat de voorzitter van de Senaat geen enkele politieke bondgenoot in de Senaat heeft, kent zelfs in de Filipijnen geen precedent.

In de politieke cultuur van de Filipijnen is loyaliteit aan een partij een niet of nauwelijks bestaand fenomeen. Afhankelijk van hoe de politieke wind waait, wordt menig gekozen vertegenwoordiger in de richting van de macht geblazen. Dat gebeurt ook nu en het maakt het leven van de President een behoorlijk stuk eenvoudiger. Ze willen hier op de Filipijnen geen Amerikaanse toestanden.

Wat gebeurt er nu in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden? Op dit moment lijken zich in het Huis al meer dan 200 afgevaardigden achter de President te hebben geschaard. In de Senaat telt de partij van Duterte's 'running mate' Senator Alan Peter Cayetano, de Nationalista Party (NP) drie leden die het beleid van de nieuwe President zullen steunen. Duterte heeft de zoon van een van die drie, mevrouw Cynthia Villar, benoemd tot Minister. De Villars zijn een van de machtigste families in de Filipijnen met grote vastgoed- en mijnbouw belangen.
Ook de National People's Coalition (NPC) telt drie Senatoren. Senator Tito Sotto III mag leider van de coalitie worden in ruil voor zijn steun. Op de achtergrond speelt daar Eduardo 'Danding' Cojuanco jr, de bestuursvoorzitter van de grootste voedsel- en drankenonderneming alhier, San Miguel, een belangrijke rol. Pikant detail is dat de moeder van de huidige president Aquino een Cojuanco is. En dat verklaart dan wellicht weer het feit dat ook de zes Senatoren van de Liberal Party (LP), de partij van de veslagen Presidents-kandidaat Manuel Roxas en de partij van Aquino, besloten hebben de nieuwe President te steunen en toe te treden tot de coalitie, die verder nog gesteund zal worden door de eenlingen van Laban ng Demokratikong Pilipino (LDP) en Akbayan. Daarmee is een meerderheid van in ieder geval 15 Senatoren veilig gesteld en kan Duterte zijn gang gaan.

De verwachting is verder dat de partij van de aanvankelijk gedoodverfde kandidaat voor het presidentschap, Jejomar Binay, de United Nationalist Alliance (UNA) de oppositie zal gaan leiden. Die partij telt vier Senatoren onder wie Binay's dochter Nancy.  Als u goed meegeteld hebt, blijven er dan nog vijf onafhankelijke Senatoren over. En het is zeker niet uit te sluiten dat sommige daarvan zich nog tot de coalitie zullen bekennen, die aldus over een comfortabele meerderheid in de Senaat beschikt.

Understanding the Filipino political landscape

This May 9^th elections on all levels took take place in the Philippines. 54,36 million people casted their votes of which 24,73 are between 17 and 34 years of age. There were 5 candidates for the Presidency and 6 for the Vice-Presidency. Furthermore Senators, members of Congress, Governors, Vice-Governors, Mayors, Vice-Mayors and City Councilors will be elected.

The political landscape in the country is anything but clear and transparent. Political dynasties and personalities are by far more important than political parties, ideologies  or programs.

The candidate Presidents were Mar Roxas, Jejomar Binay, Rodrigo Duterte, Grace Poe and Miriam Defensor Santiago. Running for the Vice-Presidency are Leni Robredo, Gregory “Gringo” Honassan, Alan Cayetano, Francis “Chiz”  Escudero, Ferdinand “Bongbong” Marcos jr. and Antonio Trillanes IV.

Jungles of posters and placards could be seen everywhere but nobody seemed to take note of them. It’s nearly impossible to identify your candidate in that jungle anyway. I would say there are too many elections on one day.  44,000 candidates run for a bit more than 18,000 positions.

Remarkable is that not only the President, but also the Vice-President is elected directly. Candidates operate in tandems. However there is a fair possibility that the President elect will get a Vice-President who wasn’t his/her running mate. This most likely is not the most effective of imaginable systems, because it includes the possibility of incorporating the opposition in the executive branch.

Yes, there are political parties. The tandem Roxas-Robredo (their color is yellow) belongs to the Liberal Party (LP), as does incumbent President Aquino. Binay-Honassan (their color is blue) belongs to the United Nationalist Alliance (UNA). Dutere-Cayetano are linked to the Partido Demokratiko Pilipino-Lakas ng Bayan (PDP-Laban) and their color is Red. Poe-Escudero (their color is white) belongs to the Partido Galing at Puso (PGP). Santiago-Marcos belongs to the People’s Reform Party (PRP) and Trillanes IV is an independent candidate for the Vice-Presidency.

However, political history of the Philippines shows that the ties between candidates and parties are not very strong. Institutionalization of political parties is still a path the Philippines have to take. As of now only about 1/5 of the seats in the House of Representatives (297 seats) are directly linked to political parties, whereas no party can have more than 3 seats. Furthermore the power of the higher house (the Senate, 24) seems to be far bigger than that of the lower house (the House of Representatives).

A shift from the Presidential model to a parliamentary model has been long discussed in the country, but never led to a result. Moreover a discussion about federalism has complicated this discussion.

Words like Liberal, Nationalist, Reform and Democratic don’t mean much related to political parties in the Philippines. Most of the time they are just flags that don’t cover the cargo. As said before the captain here is more important than the cargo.

The country has been ruled mainly by some 40 political dynasties. Most of them became rich through graft and corruption. The most well-known example is former dictator Ferdinand Marcos. His wife, the famous Imelda, is still a member of the House of Representatives and their son Ferdinand Jr. is a Senator, now running for Vice-President. Ousted president Estrada is now the mayor of Manila. Forgiveness seems to be a special virtue of Filipinos.

But at the same time a lot of voters are angry. They want to put an end to those dynasties and to corruption. But that is not easy. Extractive elites protect their positions, possessions and institutions. People want change, but the question is at what cost?

The results of the May 9 elections are that Rodrigo Duterte is going to be the next President. The people have chosen for a potential dictator, who said he will silence Congress if it blocks his plans and almost elected the heir of the Marcos Dynasty whose mother would have been glad that the money stolen from the country finally was safe now and that the former dictator most likely would have gotten an official state-funeral.  Some older people must have been crying, most probably silently. 

The collective memory of people is short. Abby Binay, whose family allegedly took millions if not billions in kickbacks and appear to be above the law, is going to be the next mayor of Makati and Duterte’s daughter will be the uncontested mayor of Davao. It stays all in the family. For me, as a foreigner, these are hard to understand choices. But I’m sure there will be a lot of scientists who are going to explain it to me. I think Filipinos vote with their heart, guts and emotion rather than with their brain. I don’t know for sure what is better, but I know what holds more risk.  It has been a vicious and divisive campaign that undoubtedly has caused wounds. Whether these wounds can be healed has to be shown. Senator Trillanes earlier announced that he would impeach Duterte and vice versa Duterte stated he would go after Trillanes. However Trillanes right after the elections stated he will not be in the way of the new government. Incumbent President Aquino said he would start organizing a new people revolution against the government of Duterte.

All in all these elections went fairly well, apart from some violent incidents and malfunctioning vote counting machines of SmartMatic. The results came in fast and Grace Poe conceded to Duterte already on the evening of May 9^th, which demonstrated trust in the handling by the Comelec of the elections. On May 10^th  Roxas, Cayetano, Escudero, Honassan, andTrillanes conceded showing the same trust.

A lot of emotions play around. My wife was crying viewing Roxas’ press-conference on May 10^th. People were accusing Leni Robredo of cheating when she was likely to win the Vice-Presidency. Duterte already announced a 1AM-curfew and a nationwide alcohol ban. Most likely within short notice smoking will only be allowed within your own walls.

The Dutch TV-station NOS labeled Duterte as a right wing populist. Apparently they compare him to their own Mr. Wilders and to Donald Trump. But in the Philippines it’s more fun. It’s different. It’s almost impossible to label politicians here.

Time will show what will really change as a consequence of these elections. Some exciting political months lay ahead of us. 

Verkiezingen

Op 9 mei jongstleden vonden er hier op de Filipijnen verkiezingen plaats. Ja, de Filipijnen, bestaande uit meer dan 7000 eilanden, zijn een democratie. Een jonge democratie weliswaar, met alle risico's van dien. Het land kreeg zijn naam van de Spaanse bezetters, die ook in Nederland niet onbekend zijn. De Spanjaarden werden opgevolgd door de Amerikanen en vanaf het einde van de tweede wereldoorlog is het land onafhankelijk. Tussen de bedrijven door kende het nog de dictatuur van Ferdinand en Imelda Marcos (1965-1986) met een periode van 9 jaar 'Martial Law'.

Veel, te veel, verkiezingen tegelijkertijd waren er op 9 mei 2016. De Filipinos kozen een nieuwe president als opvolger van Benigno 'Nonoy' (de meeste mensen hier hebben een 'nickname') Aquino III. Een nieuwe vice-president als opvolger van Jejomar 'Jojo' Binay, aanvankelijk de gedoodverfde favoriete nieuwe president. Dat is een eigenaardigheid van het systeem. De vice-president behoort hier niet noodzakelijkerwijs tot het politieke kamp van de president. Binay werd geveld door een enorm corruptie schandaal. Hij, zijn vrouw en zijn zoon hebben als burgemeesters huisgehouden in Makati, een van de 16 steden (en 1 Municipality) die samen de National Capital region oftewel Metro Manila vormen. De Filipinos kozen ook 12 (van de in totaal 24) nieuwe senatoren, een nieuw huis van afgevaardigden, provinciale gouverneurs en vice gouverneurs, burgemeesters en vice-burgemeesters en leden van de provinciale en gemeentelijke bestuursorganen. 44000 kandidaten voor iets meer dam 18000 posities. Geen woud, maar een oerwoud aan affiches, plakaten en banners ontsierde menige straat in de afgelopen maanden. De media aandacht concentreerde zich natuurlijk op de verkiezingen voor de functies van president en vice-president.

De nieuwe president, die op 30 juni 2016 zijn eed af zal leggen, is Rodrigo 'Rody' Duterte, de voormalig burgemeester van de stad Davao. Zijn vier rivalen ( de senatoren Grace Poe en Miriam Defensor Santiago, voormalig vice president Jejomar Binay en voormalig minister van binnenlandse zaken Manuel 'Mar' Roxas II) waren kansloos. Veel spannender waren de verkiezingen voor de functie van vice-president. De 'running mate' van Duterte, senator Alan Peter Cayetano, haalde het niet. Na een nek-aan-nek race met senator Ferdinand 'Bongbong' Marcos ( ja, de zoon van de voormalig dictator) werd uiteindelijk Leni Robredo (de weduwe van voormalig minister van binnenlandse zaken Jesse Robredo, die op 18 augustus 2012 omkwam bij een vliegtuigongeluk en de 'running mate' van Manuel Roxas) met een verschil van enkele honderden duizend stemmen gekozen. Of Robredo een functie in het kabinet van Duterte krijgt moet nog afgewacht worden, maar het lijkt er niet op. Ze zal het hoogstwaarschijnlijk moeten doen met de titel en het budget van de vice-president.

Duterte is, net als Donald Trump in de Verenigde Staten, niet vies van een boude uitspraak. Hij profileerde zich voornamelijk op een 'law and order' agenda, toegespitst op de bestrijding van drugscriminaliteit en beloofde er binnen drie tot zes maanden een einde aan te maken. Hij haalde uit naar de paus, de verenigde naties, Amerika en Australie. In Davao wordt hij gekoppeld aan zogenaamde doodseskaders, gewapende prive-milities, die zich vooral richten op het vermoorden van drugsdealers. Duterte is een slimme jurist en er zijn nooit echte bewijzen gevonden voor zijn relatie tot die milities. Hij schrikt er echter niet voor terug om gewone burgers een medaille te beloven als ze zo'n dealer omleggen. De vraag is of de samenleving er hier veiliger op wordt als mensen het recht in eigen hand gaan nemen. We gaan het zien.