Merkel en Sarkozy zijn , niet con amore maar noodgedwongen, de goede weg ingeslagen. De weg naar een Europese regering. De regeringsleiders van de lidstaten gaan, onder voorzitterschap van Van Rompuy, het economisch en monetair beleid van de lidstaten stroomlijnen en bewaken. Rutte stribbelt nog een beetje tegen en bazelt nog iets over soevereiniteit. Hij zendt helaas nog steeds de verkeerde boodschap uit.
Toch zijn er ook kritische kanttekeningen te maken bij het plan van de Duitsers en de Fransen. We hebben al de Europese Raad. De voorgestelde nieuwe economische regering kent dezelfde samenstelling. Het zou eenvoudiger zijn die Raad meer bevoegdheden te geven. We moeten ervoor waken door de bomen het zicht op het Europese bos te verliezen. Het probleem is verder, dat de Raad niet gecontroleerd wordt door het gekozen Europese Parlement. Dat parlement controleert de Europese Commissie. Eigenlijk is die commissie de Europese regering. Vanwege het nog steeds overheersende nationale soevereiniteitsdenken willen de lidstaten de Europese Commissie echter niet de status en de bevoegdheden geven, die ze zou moeten hebben. Het wordt daardoor allemaal nodeloos ingewikkeld en ondoorzichtig. Moeilijk te volgen voor de Europese burger. Het einddoel moet toch gewoon een Europese regering met een Europese president zijn, die door het Europees Parlement gecontroleerd worden. Kennelijk is dat voor politici met koudwatervrees nu nog een brug te ver.
In Europa kennen we ook al vier financiële toezichthouders. Daarvan zijn er drie in januari van dit jaar opgericht. Het betreft de Europese Bankautoriteit, de autoriteit voor effecten en markten en de autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen. Daarnaast vervangt de raad voor systeemrisico’s sinds januari 2011 de voormalige toezichthoudende comités . Ook hier dreigt het risico van nodeloze complexiteit en ondoorzichtigheid. Hoe gaan die toezichthouders zich verhouden tot de nieuwe economische regering ? Er is behoefte aan minder en duidelijk in plaats van meer en verwarrend.
Als we een goed functionerende Europese binnenmarkt willen met echt vrij verkeer van personen en goederen, dan valt er niet te ontkomen aan een stroomlijning van de fiscale en sociale richtlijnen van de lidstaten. Dan moeten voor elke burger van Europa in elk land uiteindelijk dezelfde regelingen van toepassing zijn. De goede weg zal naar alle waarschijnlijkheid nog een lange weg zijn. Om het doel te bereiken is er behoefte aan eensgezindheid en een duidelijke koers. Aan politieke leiders met visie, lef en overtuigingskracht, die verantwoordelijkheid durven te nemen.
De voorgestelde nieuwe economische en monetaire Europese regering is qua denkrichting een stap op de goede weg. De uitwerking , zoals die nu gepresenteerd wordt, is daarentegen eerder halfslachtig en aarzelend. We willen wel en eigenlijk willen we ook weer niet. Die dubbele moraal zal ons uiteindelijk niet brengen, waar we moeten komen.
