Wednesday 28 September 2011

Een beetje nuanceren

Waarom, waarom, waarom? Hoezo, hoezo, hoezo? Meer vragen dan beweren, wijst de weg naar eeuwig leren. Welk land heeft de hoogste staatsschuld van allemaal? Hoe hoog is de staatsschuld van Griekenland? Hoe verhoudt zich die tot de schulden van andere landen in de Eurozone? Hoe zit het precies met die begrotingstekorten?

In de European Financial Stability Facility (EFSF) hebben de 27 leden van de Europese Unie afgesproken, dat de staatsschuld niet hoger mag zijn dan 60% van het BNP en dat het tekort op de begroting niet meer dan 3% mag bedragen.

Ambtenaren van het Ministerie van Financiën in Griekenland staken en beweren nu, dat hun land niet meer schulden heeft dan Duitsland, Italië of Frankrijk. Die zouden het toch moeten weten, denk ik dan?

Maar het klopt. Griekenland heeft de hoogste staatsschuld van de 17 landen in de Eurozone. 157,7 % van het Bruto Nationaal ( of Binnenlands ) Product (BNP) in 2011. De schuld is dus hoger, dan wat er in een jaar verdiend wordt. In huishoudelijk Nederlands: Uw inkomen is € 30.000,- en u hebt € 50.000,- schuld bij de bank. Met de buren hebt u afgesproken , dat dit eigenlijk maar € 18.000,- zou mogen zijn, omdat u anders misschien niet meer mee kunt betalen aan de gezamenlijke servicekosten. De schuld van Griekenland wordt groter, omdat er elk jaar meer uitgegeven wordt, dan er binnenkomt. Begrotingstekort heet dat in het jargon. Staat Griekenland daarin alleen?

Nee! In de Eurozone voldoen slechts 5 van de 17 landen aan de 60% - norm. Dat zijn Estland, Luxemburg, Slovenië, Slowakije, en Finland. Alle andere hebben een hogere staatsschuld dan afgesproken. Na Griekenland volgen Italië, Ierland en Portugal, allemaal met een staatsschuld van meer dan 100% van het BNP. Duitsland en Frankrijk zitten boven de 80%. Van de 27 EU-landen voldoen er 13 aan de norm voor staatsschuld. Daartoe behoren Bulgarije, Tsjechië, Letland, Litouwen, Polen en Roemenië. Het is maar dat u het weet.

Voor wat betreft het jaarlijkse tekort op de begroting voldoen slechts 8 van de 27 EU-landen in 2011 aan de norm van 3%. Duitsland, Estland, Luxemburg, Malta, Finland, Bulgarije, Hongarije en Zweden. De laatste twee hebben in 2011 zelfs een begrotingsoverschot.
In absolute getallen is de staatsschuld van bijvoorbeeld Duitsland meer dan het vijfvoudige van die van Griekenland. Frankrijk en Italië liggen daar niet ver bij uit de buurt. Dat zullen die Griekse ambtenaren dus wel bedoelen. En dan hebben ze gelijk. Maar in Europa wordt de schuld nu eenmaal gekoppeld aan het BNP en dan wordt alles weer relatief. Voor 19 van de 27 EU-landen, en dus zeker niet alleen voor Griekenland, geldt dat de tering naar de nering gezet moet worden, zodat de staatsschulden niet verder toenemen. Die norm voor het begrotingstekort moet dus naar 0, al is het maar tijdelijk. In ieder geval zo lang tot alle lidstaten de 60% - norm voor hun staatsschuld gerealiseerd hebben.

De hoogste staatsschuld van alle landen in de wereld heeft overigens Japan. Meer dan 200% van het BNP. Dat is (nog) geen probleem, omdat 95% van die schuld gefinancierd wordt met de spaarcenten van zuinige Japanse bedrijven en particulieren. Japan houdt zich dus hoofdzakelijk zelf overeind.