De buut vecht tegen de bierkaai

De Maastrichtse buutteredner Robert Walthouwer vindt dat de buut terug moet in het vastelaovendsgebeuren. Daarom heeft hij een buuttefestival georganiseerd, dat morgen in Berg en Terblijt plaatsvindt. In het kerkdorp Lemiers hebben de Vaalser Raenpiete een soortgelijk festival, na een aantal edities opgevolgd door een humorrevue, jaren achtereen georganiseerd. Toen al was namelijk de trend waarneembaar dat de aandacht voor de traditionele buut verslapte. Ik kan me nog goed herinneren dat Fer Kousen, tot mijn ontzetting, voor de eerste keer van de bühne afgefloten werd tijdens de Herenzitting in Kerkrade. Het carnavalsvolk wil niet meer luisteren naar en lachen om goede grappen en satire, waaraan enig denkwerk te pas komt. Met enige weemoed denk ik terug aan Til Eulenspiegel en Rumpelstielchen, die bij onze oosterburen de gevestigde orde op de hak namen en het volk een spiegel voorhielden. De bloemetjes in de monding van de geweerloop van de vele gardisten, flowerpower in plaats van gunpower, en het voor het gezicht langs aan de verkeerde kant van het hoofd salueren getuigen er nog van. Maar heel veel carnavalisten zijn zichzelf wel erg serieus gaan nemen en lopen inmiddels keurig in het gelid en in de pas. Het zou zo maar kunnen, dat ze daarom door de carnavalsvierders niet echt meer serieus genomen worden. Wider den tierischen Ernst is carnavalstheorie geworden. De tijd van in humor verpakte boodschappen, die soms met enige hersengymnastiek uitgepakt moeten worden lijkt voor de massa voorbij. Het volk wil kennelijk geen boodschappen meer, het wil meelallen met oneliners. Op de meeste herenzittingen in Limburg slagen alleen d’r Bunte Pitter en der Tulpenheini er met de meest gore grappen er nog in enige aandacht voor zich op te eisen. Voor de echte humor moet je tegenwoordig kennelijk niet meer op een carnavalszitting, maar , met een selecte groep welwillende luisteraars, in het theater zijn. Voor de twaalfde keer is het Veldeke’s Vastelaovends Cabberèt in de Maastrichtse Bonbonnière uitverkocht. De harmonie van Vaals heeft al jarenlang een eigen carnavalsconcert, dat inmiddels twee weekenden achter elkaar voor een volle zaal uitgevoerd wordt. En Walthouwer blaast het buuttefestival van de Raenpiete nieuw leven in. Op de meeste carnavalszittingen heeft de muziek het van het gesproken woord gewonnen. Een buutteredner aan het begin van een zitting wil met enige pijn en moeite nog wel eens lukken, maar na een uur hoeft hij doorgaans niet meer op al te veel aandacht van het feestende publiek te rekenen. Alcohol en slechte manieren maken meer kapot dan een buutteredner met een spiegel goed kan maken. Ik vind dat bijzonder betreurenswaardig, want een goede buut , dat ben ik met Walthouwer eens, behoort tot de essentie van carnaval. Die essentie moet in ieder geval bewaard blijven, al is het maar in een soort van carnavaleske subcultuur. Op de carnavalszittingen vechten buutteredners tegenwoordig hoofdzakelijk tegen de bierkaai.