Moreel verval. De meest kwetsbaren betalen de rekening!

Als het aan staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten (CDA) ligt, wordt er binnenkort op de zorg aan mensen met een IQ tussen 70 en 85 bezuinigd. Ze vliegen uit de AWBZ ( Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten ), bedoeld voor langdurig zieken, en moeten bij de gemeente aan gaan kloppen, die daar geen of nauwelijks geld voor krijgen. Dat laatste is niet nieuw. De rijksoverheid hevelt al jaren taken over naar de lagere overheden zonder daar de , voor de uitvoering van die taken vereiste, middelen bij te leveren. Zo worden maatschappelijke problemen niet opgelost, maar verplaatst, op het bordje van de gemeenten gelegd. Struisvogelpolitiek heet dat. De zorg voor de betreffende groep, zwakbegaafde en minder dan gemiddeld intelligente mensen, wordt uit de rijksbegroting geschrapt en dus bestaat het probleem voor de rijksoverheid niet meer. Nieuw is wel dat het IQ van een mens als selectiecriterium voor het al dan niet verstrekken van zorg gehanteerd wordt. Los van de vraag wat de gevolgen van een dergelijke maatregel zijn, er zijn mensen die beweren dat deze mensen een groot risico lopen om bij onvoldoende zorg en begeleiding in prostitutie en criminaliteit terecht te komen, is de vraag of dit IQ -criterium moreel aanvaardbaar is? De consequentie van de maatregel zou kunnen zijn dat er een financieel boemerangeffect optreedt. Dat is wat het Sociaal en Cultureel Plan Bureau voorspelt. Maar de adviesorganen van de regering praten al langer tegen dovemansoren. Kortzichtigheid is voor het huidige kabinet een kwaliteitscriterium. Met enige goede wil zou het argument gebruikt kunnen worden, dat mensen die zwak begaafd of minder dan gemiddeld intelligent zijn niet ziek zijn. Vast staat daarentegen wel dat ze grotere risico’s lopen en zorg nodig hebben. Kennelijk moeten ze eerst crimineel worden, vervolgens verminderd toerekeningsvatbaar verklaard worden en dan TBR krijgen om voor die zorg in aanmerking te komen. Het paard achter de wagen. De kwaliteit van een samenleving wordt juist bepaald door de manier waarop zij omgaat met de zwakkeren, met mensen waarvan onomstotelijk vaststaat dat ze moeilijk of niet voor zichzelf kunnen zorgen. Een staatssecretaris van Christendemocratische huize zou niet mee mogen werken aan het knippen van gaten in het maatschappelijk vangnet voor deze groep. Dat geldt overigens evenzeer voor de mensen die beschut werken in sociale werkplaatsen. Een regering die, een land dat haar financiële problemen afwentelt op de meest kwetsbaren handelt moreel verwerpelijk. Het maakt niet uit of de zorg door het rijk of de gemeenten betaald wordt, als ze maar gegarandeerd is. Een land dat in ademnood komt bij het uitspreken van het H- of het I-woord zou zich diep moeten schamen als het daartoe niet in staat blijkt.