Voorspellen is heel moeilijk. Vooral als het om de toekomst gaat. De tekst van een bericht op Twitter van eurocommissaris mevrouw Smit-Kroes. Nu is voorspellen natuurlijk geen kwestie van kijken in de bekende glazen bol. Het is veeleer een poging inzicht te krijgen in alle werkzame krachten en vooral in de richting waarin deze krachten werken. Verschillende methoden om de toekomst te onderzoeken zijn: (kwantitatieve) modellen, scenariostudies, delphi-studies en overige participatieve methoden, technologisch aspectenonderzoek en dialectiek (Wikipedia).
Kishore Mahbubani heeft in het eerste hoofdstuk van zijn boek The new Asian Hemisphere, the irresistable shift of global power to the east ( Public Affairs, New York, 2008 ) een drietal scenario’s voor de toekomst van de wereld in de komende vijftig jaar geschetst. Mahbubani is momenteel decaan/professor aan de Lee Kuan Yew National University van Singapore en was van 1971 tot 2004 diplomaat. In die 33 jaar bekleedde hij twee keer het voorzitterschap van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.
Het eerste scenario van Mahbubani is de Mars naar Moderniteit. Hij stelt daarin dat het gebruik van een watercloset wel eens de beste indicator zou kunnen zijn voor een antwoord op de vraag hoeveel van de 6,5 miljard wereldburgers nog leven in een premoderne wereld. Hoe groter het aantal mensen dat zijn intrede doet in die moderne wereld, hoe veiliger en stabieler de wereld zal worden. Wat Noord-Amerika en Europa vandaag de dag al bereikt hebben, kan morgen door de rest van de wereld bereikt worden. Zo zal China in 2015 het niveau bereiken waarop de ontwikkelde landen zich in 1960 bevonden. Daarbij veroorzaakt het gebruik van de mobiele telefoon met internet een stille revolutie waarvan de impact te vergelijken valt met de industriële revolutie. Connectiviteit is productiviteit. Als je mensen met elkaar verbindt, worden ze productiever. Met ontwikkelingshulp helpen we vooral regeringen van arme landen in het zadel, die daardoor het contact met hun bevolking verliezen, omdat ze voor het verkrijgen van hun fondsen niet van hen afhankelijk zijn. In een periode van twee decennia zullen 1 tot 1,5 miljard mensen in Azië verbonden worden met de moderne wereld en zichzelf geleidelijk van die foute regimes ontdoen. Dat is de Mars naar Moderniteit.
In het tweede scenario stelt Mahbubani, dat het verdere verloop van de wereldgeschiedenis bepaald zal worden door de manier waarop het westen reageert op deze Aziatische Mars naar Moderniteit. Als het zich terugtrekt in de oude forten. Als protectionisme in de plaats komt van vrije handel, dan berooft alleen al de EU de ontwikkelingslanden van 700 miljard dollar per jaar en dat is 14 keer meer dan de totale ontwikkelingshulp. De politieke steun voor protectionisme is, sinds het einde van de Koude oorlog (1989) , helaas zowel in de verenigde Staten als in Europa toegenomen. En daarmee beroven we ook onszelf van om en nabij de 1 miljard dollar per dag. Met name de manier waarop Europa al jarenlang de landbouwsector subsidieert is een voorbeeld van nauw bemeten eigenbelang zonder oog voor de globale situatie. Het heeft er alle schijn van, dat de westerse landen geleidelijk aan het geloof verliezen dat ze de concurrentie met de opkomende economieën aan kunnen. Dat gebrek aan vertrouwen kan ons opbreken en de wereld de verkeerde kant op sturen.
De triomf van het westen is het derde scenario. Vanaf het einde van de Koude Oorlog waren er voor het westen nog maar twee grootmachten over. Amerika en Europa. De rest van de wereld hoefde niet meer de toen dat zich naar deze voorbeelden om te vormen. De arrogantie was welhaast grenzeloos. Gorbatsjov was, in tegenstelling tot Deng Xiaoping, geen held, maar een idioot. Zijn opstelling heeft ertoe geleid dat de Russische economie in tien jaar tijd 45% van haar ‘output’ verloor en dat de sterfte- en criminaliteitscijfers drastisch toenamen. De westerse arrogantie leidt ook tot de veronderstelling dat culturele verschillen er niet toe doen en dat het mogelijk is om van de ene op de andere dag elke samenleving, waar dan ook in de wereld en in welk stadium van culturele en economische ontwikkeling dan ook, om te vormen tot een liberale democratie. Een misvatting. De voorbije twee eeuwen van westerse dominantie zijn in de wereldgeschiedenis eerder een uitzondering dan de regel.
Het is niet moeilijk te raden welk scenario de voorkeur verdient.
