Een hoop gedoe rond een klassenfoto. De kantonrechter in Den Haag veroordeelde de Maria Montessorischool tot een schadevergoeding van twee keer 250 euro en een vergoeding van de kosten voor de door de ouders aangespannen juridische procedure. De school had op 24 september 2016 het maken van een klassenfoto gepland. Twee kinderen met een Islamitische achtergrond waren die dag - geoorloofd - afwezig vanwege het Offerfeest.
Onmiddellijk na het bekend worden van die uitspraak was Nederland vanzelfsprekend weer eens te klein. Of we nu echt met z'n allen gek aan het worden zijn, was wel de mildste vraag. Het moet niet gekker worden, de mildste stelling. Weg met die idiote rechters, die niets van de samenleving begrijpen. Weg met de onafhankelijke rechterlijk macht. Weg met de linkse 'Gutmenschen', weg met de mainstream media die alleen maar fake-news verkondigen.
In de NRC schrijft Sywert van Lienden over de dreigende juridisering van het onderwijs, omdat de school er kennelijk niet in geslaagd is de rechter duidelijk te maken, dat ze alles in het werk gesteld heeft om haar - overigens toegegeven - vergissing te herstellen.
Waar het hier in werkelijkheid om gaat zijn begrippen als 'open samenleving, samenleven in vertrouwen, grondwettelijke vrijheid van godsdienst en aanpassingsvermogen'.
Is Nederland nog steeds een open samenleving waarin mensen in vertrouwen samen leven? Konden de ouders van de kinderen met Islamitische achtergrond erop vertrouwen, dat de school, die de kinderen vrijaf gegeven had voor het Offerfeest, rekening zou houden met hun afwezigheid bij het plannen van de klassenfoto? Nee, kennelijk konden ze daar niet op vertrouwen. Met een heel klein beetje meer inlevingsvermogen had de hele zaak eenvoudig voorkomen kunnen worden.
Moet een (openbare) basisschool in Nederland zich aanpassen aan de Islamitische feestkalender? Even afgezien van de juridische kant (moeten?), zou de school het in ieder geval kunnen doen. In onze open samenleving, met een grondwettelijk verankerde vrijheid van godsdienst kan aanpassingsvermogen toch geen kwaad. Er zijn zelfs geleerden die beweren dat hoe beter het aanpassingsvermogen is, hoe groter de kans op overleven wordt. Islamitische, Joodse of Boeddhistische ouders eisen verder voor zover ik weet niet het recht op onderwijs voor hun kinderen op tijdens Christelijke feestdagen.
Cultuur en traditie zijn geen statische gegevens, ze ontwikkelen zich voortdurend en worden van allerlei kanten - zeker in een geglobaliseerde wereld - beinvloed. Maar er blijven verschillen. Het feit dat we allemaal Cola drinken en naar McDonald's gaan betekent niet dat er sprake is van een culturele eenheidsworst.
Helaas is de tendens tegenwoordig een andere. Weg van de open samenleving. De deur op slot. Wij eerst. Toenemend nationalisme. Meer protectionisme. Houden wat we hebben. Angst.
Nederland is al lang niet meer zo tolerant als het ooit leek te zijn. Het is al lang niet meer zo'n open samenleving als het ooit pretendeerde te zijn. Het aanpassingsvermogen lijkt op. ZIJ moeten zich nu maar eens aan ONS aanpassen of oprotten. Het publieke debat is dood. Het wachten is op een voorstel om de grondwettelijke vrijheid van godsdienst, onderwijs, meningsuiting, vereniging en vergadering op te heffen, zodat we alleen nog horen, leren, belijden en ontmoeten wat in onze nationale kraam past.
De 'rel' over de uitspraak met betrekking tot de Montessorischool in Den Haag is niet meer dan een teken van de tijd waarin we leven. Lamgeslagen door de angst voor het andere, het onbekende, verketteren we de ander en verheerlijken we onszelf.
Ik ben het in een ding met Van Lienden eens. Minder regels, meer aanpassingsvermogen en dialoog!
