Koningin Beatrix heeft in de Verenigde Arabische Emiraten, samen met kroonprins Willem-Alexander en prinses Maxima, een bezoek gebracht aan de Sjeik Zayed bin Sultan Al Nahayan moskee. De koningin en ook prinses Maxima waren daarbij gepast gekleed. Uit respect. Natuurlijk wisten ze vooraf dat die gepaste kledij in Nederland tot ophef zou leiden, omdat daar in ieder geval een fractieleider is die het dragen van onder meer een hoofddoek niet ziet als het tot uitdrukking brengen van respect, maar veeleer als een teken van instemming met de onderdrukking van vrouwen in de islamitische wereld. Niet dat hem die onderdrukking echt aan het hart gaat, maar afgeven op de vermeende bedreiging door en onderdrukking in die religie doet het nu eenmaal electoraal goed bij bange Nederlanders. Pechtold van D’66 daagde Wilders met een berichtje op Twitter uit. Of hij het gezien had en of hij niet moest reageren? Politieke spelletjes. Vanzelfsprekend had Wilders ook zonder de aansporing van Pechtold wel vragen aan de Minister - President en de Minister van Buitenlandse Zaken gesteld. Wilders, zo stelde Pechtold vervolgens, droeg toch ook een keppeltje bij zijn bezoek aan de Klaagmuur in Jeruzalem. Waarom zeurt hij dan nu?
Respect betekent letterlijk omzien naar en van daaruit rekening houden met. Respecteren en gerespecteerd worden. Geven en nemen. Als gast pas je je aan aan de tradities en gewoonten van degenen bij wie je te gast bent. Wat veel Nederlanders dwarszit is dat ze zich niet aan de indruk kunnen onttrekken dat we meer respect geven dan we terugkrijgen. Dat wij altijd degenen zijn die zich aanpassen, terwijl anderen die neiging niet of veel minder hebben als ze hier te gast zijn. Het calimerogevoel. En dan zijn er ook nog mensen met andere tradities, gewoonten en religies die hier niet te gast zijn, maar gewoon wonen, werken en leven. Onze grondwet garandeert hun rechten, zoals de vrijheid van godsdienst. Wij respecteren die. Dat is ook lang niet overal het geval. En ook dat zit ons dwars. Wij hoeven ons daar niet te veroorloven wat zij zich hier permitteren, want dan zitten we binnen de kortste keren achter slot en grendel.
Het is van belang dat onderscheid tussen gast en landgenoot met een andere overtuiging even vast te houden. Als gast pas ik me aan. Als landgenoot heb ik dezelfde rechten als mijn medeburgers. Veelal en meestal levert het eerste minder problemen op dan het laatste. In een samenleving waarin mensen met verschillende culturele achtergronden en met verschillende religies samen leven is het altijd schipperen tussen de dominante cultuur en de andere overtuigingen. Of dat nu de Kopten in Egypte zijn of de Moslims in Nederland. En soms hebben we hier ook nog wel eens wat moeilijkheden met de SGP. Het is daarom de gewoonste zaak van de wereld dat onze koningin en ook Maxima zich als gast in Abu Dhabi aanpassen. Het zou van wederzijds respect getuigen als wij in Nederland in de dagelijkse omgang met elkaar over en weer begrijpen wat onze verschillende gewoonten , tradities en religieuze achtergronden zijn en hier en daar en eveneens over en weer wat water in de wijn doen, zodat op het interactieve niveau een modus vivendi ontstaat. Dat gaat echter niet vanzelf. Elkaar ontmoeten in een open samenleving kan niet als je je opsluit in je eigen cultuur. En daarom had die Tilburgse Imam in 2004 een hand aan toenmalig minister Verdonk moeten geven en Verdonk had haar hand niet demonstratief moeten uitsteken. Dan waren we vandaag wellicht een stapje verder geweest.
