Friday 30 March 2012

BRICS - landen gooien steen door westerse ruit

Op deze weblog staan al sedert ik ermee begon interviews met Kishore Mahbubani. Zijn boeken zijn meerdere keren hier opgedoken. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Maar het westen bleef ziende blind. Deze week waren de BRICS – landen in India bijeen. Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika tellen samen 45% van de wereldbevolking en bestieren 25% van de wereldeconomie. Ze gaan nu de handen in elkaar slaan. De onderlinge handel wordt niet langer in dollars, maar in de eigen nationale munt afgerekend. Ook de onderlinge kredietverstrekkingen geschiedt niet langer in dollars. Naar het zich laat aanzien gaan de vijf een eigen ontwikkelingsbank oprichten. Ze zijn van mening dat de door het westen gedomineerde instituten, zoals de Wereldbank en het Internationale Monetaire Fonds (IMF), te weinig bereikt hebben in de bestrijding van de armoede in de wereld. Westerse belangen hebben daar steeds de boventoon gevoerd. Ook hebben de westerse landen teveel risico genomen ten koste van de wereldeconomie. Terwijl we hier volop in de problemen zitten , vooral navelstaren, onze eigen boeren nog steeds tegen de concurrentie beschermen, nationalisme en protectionisme aan invloed winnen, komt de globale visie nu van de BRICS - landen. Omdat ze te weinig invloed hebben in Wereldbank, IMF, Unctad en de Wereldhandelsorganisatie , trekken ze hun gelden uit de bestaande noodfondsen terug en richten nieuwe op. Gemiste kansen voor het westen. China en Rusland willen een wereldwijde reservemunt, die de dollar gaat vervangen. Inmiddels gaan ook bij de Wereldbank en het IMF geluiden in die richting op. Die zien de bui wel degelijk hagen. China en de Verenigde Arabische Emiraten handelen al in de eigen munteenheden en datzelfde gaat naar alle waarschijnlijkheid ook gebeuren met de handel tussen China en Saoedi – Arabië. De petrodollar komt zo onder stevige druk te staan. Hu Jintao , de president van China, stelde in New Delhi vast dat er een brede overeenstemming tussen de BRICS – landen is om nauwer samen te werken. De landen zijn grote tegenstanders van protectionisme en Hu Jintao noemde de gemaakte afspraken een zegen voor de democratisering van de internationale relaties. Links- of rechtsom zullen de BRICS – landen hun positie op het wereldtoneel gaan innemen. De defensieve houding van het westen zal dat niet kunnen verhinderen. De BRICS – landen gaan hun eigen verantwoordelijkheid voor de wereldvrede en de verder ontwikkeling nemen. Te lang hebben ze vergeefs moeite gedaan om in een dialoog met het westen te komen tot een eerlijkere verdeling van allerlei invloedrijke posities. Vergeefs ook omdat ze het onderling lang niet altijd eens waren. Daar lijkt nu geleidelijk aan een einde aan te komen en dat betekent voor het westen dat er een einde gaat komen aan het verdeel en heers tijdperk. Vanuit New Delhi hebben de BRICS – landen een steen door de ruiten van het westen gegooid en ik kan alleen maar hopen dat het rinkelend geluid van brekend glas het effect van een wake –up call heeft.

Wilders gaat de Europese Unie tarten

Rutte, Verhagen en Wilders vergaderen met hun secondanten sinds 5 maart over een noodzakelijk pakket aan bezuinigingen. De voorzitter van de werkgevers en de president van de Nederlandse bank dringen aan op spoed, want de triple - A status van het land staat stevig onder druk. Nog dit voorjaar moet duidelijk zijn welke maatregelen genomen worden om het huishoudboekje van de staat weer op orde te krijgen. De Europese Unie wil eind april al kunnen beoordelen wat Nederland daarvoor gaat doen. Woensdag meldde de Rijksvoorlichtingsdienst dat de onderhandelingen door een moeilijke fase gingen. Na een paar uur vergaderen hadden de heren namelijk besloten om niet verder te praten, maar een terrasje te pikken om in de zon na te denken over of en hoe het verder moet. Sinds het vertrek van de heer Brinkman beschikt de coalitie , samen met de gedoogpartner, nog over 75 zetels in het parlement. Daar moet er dus minstens nog een ( Brinkman )bijkomen en dan moeten de gelederen gesloten blijven. Geen enkele kikker mag uit de kruiwagen springen. Bij de VVD willen ze natuurlijk dat de eerste liberale premier van Nederland nog even in het zadel blijft. Het CDA ziet nieuwe verkiezingen met angst en beven tegemoet. De PVV, Wilders dus , probeert de geilheid en de angst van de coalitiepartners optimaal te benutten om allerlei maatregelen die de samenleving verder zullen splijten erdoor te drukken en te voorkomen dat er al te ingrijpende maatregelen voor Henk en Ingrid komen. De oppositie is verdeeld. Wilders twitterde vandaag humoristisch dat ze door een moeilijke fase gaat. Een deel dringt aan op nieuwe verkiezingen, omdat het politieke draagvlak voor vergaande maatregelen nu ontbreekt. Geen enkele partij heeft namelijk in de vorige verkiezingsprogramma’s de ellende voorzien die nu opgelost moet worden. Of dat draagvlak inderdaad ontbreekt moet nog blijken. Wilders zit kennelijk ook niet op nieuwe verkiezingen te wachten, want het is nog maar helemaal de vraag of hij daarna weer in zo’n comfortabele positie, gedogen zonder verantwoordelijkheid te dragen, komt te verkeren. 83 dagen zijn nodig om nieuwe verkiezingen te organiseren. Diederik Samson van de PvdA vindt 27 juni wel een geschikte datum. Ook Sap ( Groen Links ) wil nieuwe verkiezingen. De SP houdt zich koest. Pechtold van D’66 is van mening dat de Tweede Kamer zelf maar het initiatief moet nemen voor een pakket aan maatregelen dat wel op een ruime meerderheid in de Tweede Kamer kan rekenen. Dat kan zelfs zonder verkiezingen. Maar dan moet de huidige coalitie wel eerst knallen en het kabinet demissionair worden, want anders is daar in de kamer ook geen meerderheid voor te vinden. Dinsdag was het bijna zover. Woensdag was gehaktdag en vanochtend zijn de besprekingen, na een nachtje slapen, hervat. Uitstel van executie of toch realistisch perspectief op een oplossing? De heren nemen nog even de tijd en er treedt opnieuw mediastilte in. Dat maakt in ieder geval nieuwe verkiezingen op korte termijn onwaarschijnlijk en het legt ook een onwaarschijnlijke grote druk op de onderhandelaars om daadwerkelijk te komen met een pakket dat op een meerderheid in de kamer kan rekenen en ook nog goed is voor de toekomst van Nederland. Ik verdenk Wilders ervan dat hij de heren aan het lijntje gaat houden. Hij heeft zo de pest aan Europa, dat in ieder geval de deadline die van daar komt overschreden moet worden. Als ze vanuit Brussel dan ook maar ietsje te hoog van de toren blazen zal hij de anti - Europa sentimenten verder aanwakkeren, de schuld voor alle ellende bij de Grieken leggen en herinvoering van de gulden eisen. Wedden?

Wednesday 28 March 2012

Zwartepieten over minuten helpt niet

Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van volksgezondheid laat weten dat zij niet degene is die de minutenregistratie in de zorg voorschrijft. Sterker nog, ze wil er zo snel mogelijk vanaf. Ze richt zelfs een meldpunt in voor instellingen en werknemers die er last van hebben. Daar word ik niet goed van. Het zal stormlopen, ware het niet dat die werknemers de minuten die ze nodig hebben voor de melding moeten verantwoorden. Vrije minuten offer je daar toch niet voor op als het hele land al jaren weet dat iedereen in de zorg, behalve de managers, al jaren over die minutenregistratie loopt te klagen. Als het ministerie het niet voorschrijft, wie dan wel? De zorgverzekeraars? De overheid gaat voor marktwerking in de zorg. Ze wil niet meer in de slag met de zorgverstrekkers over de al maar stijgende, schier onbeheersbare kosten. Dat moeten de zorgverzekeraars maar doen. Die hebben er immers een belang bij. Ze moeten winst maken en derhalve meer aan premies binnenkrijgen dan ze uitgeven aan de diensten die de zorgverstrekkers verlenen.

Zo zijn overheid, zorgverzekeraars en zorgverstrekkers al enig tijd met elkaar in de slag over tijd die geld is, maar niets zegt over de kwaliteit van de verleende zorg. Net zo min als al die kwaliteitssystemen, die alles doen behalve de kwaliteit van de zorg (waar)borgen. Wie worden de dupe van dit gedoe? Juist, de gebruikers.

De verstrekkers worden uitgeknepen door de verzekeraars en de overheid hoopt dat het daardoor allemaal goedkoper wordt. Dat is overigens niet het geval. De marktwerking in de zorg is dus mislukt. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald zou je dan verwachten. Stoppen met marktwerking in de zorg. Die sector leent zich daar niet voor. Daar waar de zorgmarkt ( nog) niet geliberaliseerd is bepaalt de Nederlandse Zorg Autoriteit (NZA) de tarieven. NZA en verzekeraars zijn voortdurend met elkaar in de slag om zorgmarkten te maken, waarbij het belang van de consument zogenaamd het uitgangspunt is. In de praktijk gaat het echter vooral om de belangen van de overheid en de zorgverzekeraars. Met name de NZA heeft de minutenregistratie in haar declaratievoorschriften opgenomen. Geen minutenverantwoording, geen geld!

Terwijl de zorgsector al tijden klaagt komt de staatssecretaris met een meldpunt waar gemeld kan worden wat al bekend is en beweert de NZA dat de sector in 2000 zelf om die minutenregistraties gevraagd heeft. Zo wordt de bal nu rondgespeeld en zal het er de komende tijd wel vooral om gaan de schuldige voor het invoeren te vinden en die vervolgens aan de schandpaal te nagelen. Het meldpunt van de staatssecretaris is volstrekt overbodig, de minutenregistraties en vele andere registraties dienen niet het doel de kwaliteit van de zorg te verbeteren, maar vergen wel veel tijd die beter aan het daadwerkelijk verlenen van zorg besteed zou kunnen worden. Afschaffen dus en wel zo snel mogelijk. Het positieve van een en ander is dat het ministerie in ieder geval wakker geworden is en te verwachten valt dat er op termijn iets zal veranderen. Echter geldt hier eerst zien en dan geloven, want voorlopig wordt er enkel gemeld en gepraat. Het wachten is op het moment dat de kloof tussen weten en doen overbrugd wordt!

Tuesday 27 March 2012

Claim- en angstcultuur

Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht. In de Verenigde Staten heeft een 83-jarige vrouw een schadeclaim ingediend tegen Apple. Ze liep tegen een glazen voorgevel van een Applewinkel in New York en brak daarbij haar neus. Nu wil ze miljoenen dollars, omdat ze zich niet gerealiseerd heeft dat die voorgevel van glas was en omdat die moderne architectuur oude mensen in verwarring kan brengen. This is America, man. Hét voorbeeld van de onzinnige claimcultuur in Amerika is voor mij nog altijd de vrouw die na een wandeling in de regen met haar hondje besloot het beestje te drogen in haar magnetron. Dat overleefde het dier niet. De vrouw klaagde de magnetronfabrikant aan. In de gebruiksaanwijzing bleek niet te staan dat er geen levende have in het apparaat gedroogd mocht worden. Emotionele schade betalen dus! Zoals alles vanuit Amerika bij westenwind naar hier overwaait, waait ook de claimcultuur langzaam maar zeker over.

U kent wellicht nog wel dat reclamespotje van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) met Bram Moszkowicz , die tegen een tractor rijdt en van de boer te horen krijgt dat die plotseling artikel 6 : 162 lid 2 van het Burgerlijk wetboek in zijn nek voelt. Nederland wordt steeds slimmer! Letseladvocaten varen er wel bij. Ook ziekenhuizen worden er in toenemende mate mee geconfronteerd of vrezen dat. Fouten mogen niet meer gemaakt worden en als dat toch gebeurt is toegeven taboe. Vanuit Amerika is bekend, dat medisch specialisten er achter gesloten deuren met elkaar bespreken welke fouten er gemaakt zijn en wat ze ervan kunnen leren, zodat het in de toekomst niet weer voorkomt. Naar buiten toe wordt alles ontkend en onder het tapijt geveegd. Een eventuele klager moet in een ellenlange procedure maar zien te bewijzen dat er iets fout gegaan is.

Gelukkig is het hier nog niet zover als aan de andere kant van de oceaan, maar we schuiven wel langzaam op. Of we daar blij mee moeten zijn is een andere vraag. Ik denk het niet. We komen namelijk terecht in een angstcultuur. Overal waar mensen aan het werk zijn zullen fouten blijven voorkomen. Het is goed om dat in voorkomende gevallen openlijk toe te geven, verontschuldigingen daarvoor aan te bieden , waar mogelijk te proberen de gemaakte fout te herstellen en vooral lering te trekken uit het gebeurde. Veel mensen blijken hier in de dagelijkse praktijk namelijk al heel tevreden te zijn met het feit dat hun klachten serieus genomen worden. Ze zijn gelukkig nog niet uit op gigantische schadevergoedingen. Als we niet terecht willen komen in een cultuur, waarin bepaalde diensten gewoon niet meer geleverd worden, omdat de professional het risico van een fout te groot acht, moeten we ons verre houden van wat er zich op dat punt in het land van de ongekende mogelijkheden afspeelt. Deze mogelijkheid kunnen we beter aan ons voorbij laten gaan.

Monday 26 March 2012

ObamaCare

Mag de overheid, de staat de burgers dwingen een verzekering af te sluiten? Heeft de staat het recht het koopgedrag van de burgers te reguleren? Het Amerikaanse Hooggerechtshof buigt zich deze week over die fundamentele vraag. Ter discussie staat Obama’s voornemen om voor alle Amerikanen een verplichte zorgverzekering in te voeren. De gemoederen zijn verhit. De tegenstanders wijzen op de fundamentele rechten van de mens. Het recht op leven, op vrijheid en op eigendom. Onvervreemdbare rechten. Het is niet mogelijk om daar afstand van te doen. Ze zijn prepolitiek, van God gegeven. Geen Europese toestanden in Amerika! Niks verplichte autoverzekering, AOW, rookverbod. Oprotten met dat paternalisme. In die opvatting is ook de verplichting om belasting te betalen een vorm van diefstal gepleegd door de overheid. De staat steelt een deel van het inkomen, dat ik met hard werken verdiend heb. Dat is moderne slavernij. Die opvatting grijpt terug op de door John Locke in zijn ‘State of Nature’ geformuleerde ‘Law of Nature’ en de daarop gebaseerde Onafhankelijkheidsverklaring van Thomas Jefferson. We kunnen onze natuurlijke rechten niet opgeven en die ook niet van anderen afpakken. Een willekeurige meerderheid kan niet bepalen wat ik met mijn inkomen moet doen. Dat bepaal ik zelf en dus regel ik zelf mijn beveiliging, mijn pensioen, mijn ziektekostenverzekering enzovoort. Dat is de lijn van veel conservatieve republikeinen in de Verenigde Staten.

Daartegenover staat de opvatting dat we met deze individuele, onvervreemdbare, natuurlijke rechten wel degelijk iets kunnen doen als we besluiten deel uit te gaan maken van een gemeenschap, als we een samenleving vormen, als we het bestaan van zoiets als gedeelde verantwoordelijkheid erkennen. Wanneer we bijvoorbeeld allemaal individueel moeten zorgen voor de handhaving van onze fundamentele rechten zijn we terug in het wilde westen. Eigenrichting viert dan hoogtij. Daarom roepen we politie en openbaar ministerie in het leven en betalen ze met een vrijwillige bijdrage ( belasting), die de overheid mag innen. Instemming is daarbij een fundamenteel punt. We stemmen ermee in dat de staat ons recht op leven, vrijheid en eigendom beschermt. De overheid kan daarbij niet arbitrair te werk gaan, er zijn regels ( wetten ) nodig. En tegelijkertijd wordt de rol van de overheid beperkt door onze onvervreemdbare, natuurlijke rechten. Er is een voortdurend spanningsveld rond de vraag hoever de overheid kan, mag gaan. In een democratie worden de regels door de meerderheid vastgesteld en is iedereen daaraan gebonden omdat hij of zij ervoor kiest deel uit te maken van die samenleving. Ook degenen die het er niet mee eens zijn moeten betalen, want het kan niet zo zijn dat ze niet betalen voor, maar wel profiteren van voorzieningen die de meerderheid in het leven geroepen heeft. En precies dat laatste is in de Verenigde Staten nu wel het geval. En daaraan willen de meeste democraten, onder leiding van Obama , in ieder geval voor wat betreft de gezondheidszorg, nu een einde maken.

Twee topadvocaten gaan deze week voor het Amerikaanse Hooggerechtshof met elkaar in debat over deze twee fundamenteel verschillende opvattingen. De argumentaties zijn op de websites van Donald Verrilli , de landsadvocaat, en Paul Clement, die de oppositie vertegenwoordigt, te volgen. Zelf hang ik de tweede aan en hoop dat het Hooggerechtshof ObamaCare toe zal staan.

Friday 23 March 2012

De kracht van de klacht

De nationale ombudsman heeft gewaarschuwd. Het vertrouwen van burgers in de overheid staat onder druk. Het aantal klachten neemt hand over hand toe. Het eerste is geen nieuws. Het tweede is opmerkelijk en vraagt om verduidelijking. Nederlanders klagen eigenlijk altijd en bij voorkeur over de politiek. Maar de telefoon pakken of in de pen klimmen is iets anders dan klagen in de vrije ruimte. Als mensen die stap zetten, moet er echt iets aan de hand zijn. Over het algemeen geloven mensen niet dat officieel klagen helpt. Integendeel, meestal levert een dergelijke stap slechts een hoop gedonder op. De overheid heeft lang nog niet overal de attitude die een klacht ziet als een kans om het beter te doen. Klagers worden eerder als lastig ervaren en leveren een hoop extra werk op.

Nederland telt een dikke 16,5 miljoen inwoners. Daarvan is 76% ouder dan 20 jaar. Dat zijn er zo’n 12,5 miljoen. Verleden jaar kreeg de ombudsman 17.000 officiële klachten en 30.000 verontruste telefoontjes. Dat was evenveel als het jaar daarvoor. Zo’n 1.400 officiële klachten per maand. Dit jaar zijn het er 300 à 400 meer per maand. Dat zou derhalve aan het einde van dit jaar zo’n 21.000 klachten opleveren. Nog geen 2 promille. Bij zorgverzekeraar Ohra lag het aantal klachten verleden jaar op 7,2 promille. Daarvan werd meer dan 60% afgewezen. Van de zorg is bekend, dat mensen er nog terughoudender zijn met klagen dan in andere sectoren. Zeker als ze nog in het circuit zitten. De afhankelijkheid is immers groot.

Waarschijnlijk is het, in tegenstelling tot de gezondheidszorg, bij de overheid en uitvoeringsinstanties, zoals de belastingdienst en de uitkeringsinstanties, zo dat, naarmate mensen daarvan meer afhankelijk worden, het aantal klachten juist toeneemt. Terecht stelt de ombudsman de Pavlov - reactie van de overheid aan de kaak, die sterk de neiging heeft om op elk incident te reageren met een poging om de regelgeving nog verder dicht te timmeren. Daardoor is een schier ondoordringbaar woud van regels ontstaan, waar enkel specialisten nog de weg in vermogen te vinden. In de zorg wordt al jaren geklaagd over de onvoorstelbare bureaucratie. Tegen die neiging bestaat helaas onvoldoende maatschappelijk verzet, omdat degenen die erover zouden moeten klagen juist weer afhankelijk zijn van diezelfde overheid. Het blijft dus ook hier overwegend bij klagen in de vrije ruimte. Er is nauwelijks sprake van georganiseerd verzet. Eerder van een hoge mate van moedeloosheid.

Ik durf de stelling wel aan, dat de officiële gegevens over klachten waarover we kunnen beschikken slechts het topje van een ijsberg zijn. Er is veel onderdrukt gemompel en weinig strijd met open vizier. We zouden onszelf een groot plezier doen als we aan de ene kant zeggen wat we op onze lever hebben en aan de andere kant luisteren naar wat er gezegd wordt om daarmee vervolgens ons voordeel te doen. Als mensen bang zijn om echt te klagen holt de kwaliteit van de samenleving achteruit.

Nomofobie is volksziekte nummer 1 en kijk uit voor de twitterduim!

Nomofobie. Geen-mobiele- telefoon-fobie. No-mobile-phone-phobia. Nomophobia. Ik had er nog niet van gehoord. Er zijn weer wat zogenaamde wetenschappers die een onderzoek gedaan hebben. Dit keer in Groot-Brittannië. Uit een on - line steekproef van 1000 mensen bleek dat 66 % van de gebruikers van een mobiele telefoon last heeft van paniekaanvallen als ze niet in de buurt van dat ding zijn of het niet kunnen vinden. Vier jaar geleden was dat 11% minder. Naast de vele voordelen die de mogelijkheid van mobiel telefoneren met zich mee brengt, worden we , als we deze wetenschappers moeten geloven, tegelijkertijd bijna allemaal rijp voor de psychiater. In de groep 18 tot 24 jarigen is het percentage nomofobielijders zelfs 77. Gevoelens van verveling, eenzaamheid en onveiligheid maken ons, als de Handy niet in de buurt is, knettergek. De mobiele telefoon is niet zo maar een gebruiksvoorwerp, nee, het is een verlengstuk van ons lichaam geworden, een nieuw zintuig. Ongeveer 45% van de bevolking van India blijkt inmiddels nomofobisch. Wie zijn mobiele telefoon meer dan drie uur per dag gebruikt loopt een verhoogd risico. We worden niet alleen gek , maar krijgen ook steeds meer nek- en schouderklachten door het gebruik van de mobiele telefoon. En dat is nog niet alles. Na de muisarm doet nu ook de twitterduim zijn intrede in de medische wereld, ten gevolge van het veelvuldig twitteren en sms’en.

Ik heb even wat cijfers opgezocht. Op de wereldbevolking van iets meer dan 7 miljard mensen circuleren 5,6 miljard mobiele telefoons. In het Verenigd Koninkrijk wonen ruim 61 miljoen mensen en er zijn meer dan 75 miljoen mobiele telefoons in omloop. In India zijn er 900 miljoen mobieltjes op 1,2 miljard inwoners. Bij ons zijn er 20 miljoen mobieltjes op ruim 16 miljoen inwoners. Wij hebben derhalve ongeveer 10.890.000(!) nomofobielijders.

Ik ben geen statisticus. Toch betwijfel ik intuïtief de geldigheid van de onderzoeksresultaten. Daniel Kahneman beschrijft in zijn boek ‘Ons feilbare denken’ dat er aanzienlijke beperkingen zijn in ons vermogen om kleine risico’s in te schatten. Ofwel we negeren ze ofwel we blazen ze tot onnoemelijke proporties op. En er is geen tussenweg. Hij maakt eveneens melding van het feit dat steekproefvariabiliteit voor een onderzoeker geen liefhebberij , maar een duur en lastig obstakel is, dat elk onderzoeksobject in een gok kan veranderen. Onderzoekers die een te kleine steekproef gebruiken geven zich over aan het toeval. Als het aan mij ligt hoeft u zich derhalve vooralsnog geen zorgen te maken en kan dit nieuws opgeborgen worden in de categorie wetenschappelijke ONZIN, wat overigens niet wil zeggen dat er geen mensen zijn die aan nomofobie lijden.

Wednesday 21 March 2012

Synthetische biologie lost problemen van ontgroening en vergrijzing op!

Interessant! De beoefenaren van de synthetische biologie hebben het kunstje dat God in het paradijs uithaalde eindelijk ontrafeld. Natuurlijk hebben deze wetenschappers nooit geloofd dat God dat kunstje geflikt had. Leven is op een andere manier ontstaan. Je koppelt wat stukjes DNA aan elkaar tot een gen en vervolgens combineer je een aantal genen, dat samen alle erfelijke eigenschappen die nodig zijn bevatten, aan elkaar en je hebt een genoom. Leven is niet meer dan een minimaal genoom dat een biologische systeem draaiend houdt. Zo kunnen ze in het laboratorium nieuw leven maken. Al lang uitgestorven diersoorten kunnen weer tot leven gewekt worden. De mens kan voorzien worden van een verbeterd hart en als hij harder zou willen lopen, dan kan dat ook geregeld worden. Naar verwachting zijn er over een tiental jaren robots met hersenen, die eruit zien als mensen en die zich voelen als mensen. Wat is dan nog het verschil met ons? Valt ons dat nog op? Of krijgen we voorlopig gewoon twee verschillende soorten mensen? De ene soort verwekt op de bij de meeste mensen thans bekende manieren, de andere in elkaar geknutseld in een laboratorium zonder zaad- en eicellen maar door simpele DNA - synthese. Op termijn sterft de eerste soort uit of wordt geleidelijk in de tweede soort omgezet. Klonen, meer van hetzelfde maken, konden we sinds Dolly (1996) al. Een Amerikaan is nu weer van plan om ijsbeer Knut te klonen, zodat we binnenkort allemaal weer naar de dierentuin in Berlijn kunnen om het zielige, door zijn moeder verstoten jong, te bewonderen. Heftige maatschappelijke discussies. Is klonen wenselijk, ethisch aanvaardbaar,moreel verantwoord? Wat als een of andere idioot besluit een heel bataljon Breiviks te creëren? Nu kunnen we een nog stap verder zetten. Niet alleen meer van hetzelfde, maar ook nieuwe combinaties. Het geslacht, de lichaamsbouw, de vorm van neus, oren, borsten, achterwerk, de kleur van de ogen, u zegt het maar. Ziek worden ze ook niet meer en als er toch iets stuk gaat zetten we er gewoon een nieuw gentje in. Eeuwig leven wordt mogelijk. Op de kosten voor gezondheidszorg kan gigantisch bespaard worden. Ideaal ook voor de bevolkingsplanning. Geslachtsverkeer, IVF en draagmoeders, het kan allemaal verboden worden. De ontgroening is geen probleem meer, want wat ons nu nog ontvalt kan straks, buiten de baarmoeder , in het lab aangevuld worden met de gewenste hoeveelheid en soort. Als ouders in het rijke westen nu niet meer voor de nodige bevolkingsaanwas willen zorgen, dan wordt dat straks eenvoudigweg door de overheid geregeld, die geleidelijk het hele systeem van mensproductie gaat beheren. Tot we er genoeg hebben en dan stopt het verhaal en leven we eeuwig en gelukkig. Slechte tijden voor uitvaartverzekeraars en begrafenisondernemers breken aan. Wel goed voor de arbeidsparticipatie van de vrouw. Opvoeden hoeft namelijk niet meer, want alle narigheid wordt voorkomen door een goede gencombinatie. Alleen voeden is nog nodig. Mooie vooruitzichten of toch niet? De synthetische biologie kan het, maar willen we het ook?

Tuesday 20 March 2012

A dirty mind is a joy forever ( Oscar Wilde )

Het rapport van de onderzoekscommissie bestaande uit mevrouw Sorgdrager en de heer Frissen over de handel en wandel van de Roermondse wethouder Jos van Rey is gisteren aan het college van Burgemeester en Wethouders, de gemeenteraad en de pers gepresenteerd. En iedereen haalt meteen zijn gelijk. De Limburger, omdat deze krant het altijd al goed gezien en geschreven heeft, hoewel de commissie stelt dat ze geen voorbeelden van bevoordeling van projectontwikkelaar Van Pol heeft kunnen vinden en de gemeente niet benadeeld is door de vriendschap van Van Pol met Van Rey. De burgemeester omdat de bewering van de krant, dat Van Rey zich bij de ontwikkeling van het Kazernevoorterrein, Jazz City en het Arresthuis schuldig gemaakt zou hebben aan regelrechte belangenverstrengeling, niet gestoeld is op feiten. Van Rey omdat de commissie stelt dat hij voortdurend naar de letter en de geest van de gedragscode geopereerd heeft. Iedereen weet dat schijn bedriegt en de commissie stelt vast dat ook de schijn van deze belangenverstrengeling heeft bedrogen. Het ontstane beeld stemt niet overeen met de werkelijkheid. Maar hij was er wel, die schijn, en hij had niet gewekt mogen worden. De gemeenteraad moet op 5 april nog politieke conclusies aan het rapport verbinden. Feitelijk is er dus niets aan de hand. Maar de gezamenlijke bezoeken aan internationale vastgoedbeurzen en het niet betalen voor het gebruik van een vakantiehuisje zijn minder fraai maar, zo stelt de commissie, van beperkte politieke betekenis. Daar zou de gemeenteraad anders over kunnen denken. Maar die gemeenteraad heeft zitten slapen. Ze hadden het allemaal kunnen weten, als ze de integriteitsmeldingen van Van Rey opgevraagd hadden, zoals Van Rey zelf dat jaren gedaan heeft bij de leden van het college van Gedeputeerde Staten, toen hij nog lid was van provinciale staten. En omdat ze dat niet gedaan hebben acht Van Rey zichzelf onschuldig. Dat is misschien een beetje kort door de bocht. Aan de ene kant is in onze rechtsstaat niemand verplicht zichzelf aan te geven of te beschuldigen. Aan de andere kant betekent het feit dat iemand tegen zijn vrienden zegt dat hij iets gedaan heeft wat misschien niet mag en dat daar verder geen haan naar kraait noch enige actie op volgt nog niet dat hij daarom per definitie onschuldig is. De conclusie is misschien wel dat de krant te hoog van de toren geblazen heeft, Van Rey – en dat geeft hij zelf ook als leermoment aan – opener in de richting van de gemeenteraad had kunnen communiceren, zijn collega wethouders en de burgemeester kritischer hadden kunnen zijn en de gemeenteraad wakkerder. En dan nog zal het moeilijk blijven om het wekken van schijn te voorkomen, want wie kwaad wil denken kan dat altijd. A dirty mind is immers a joy forever. Ik ben geen aanhanger van Van Rey, het is geen lekker jongetje, maar dat wil nog niet zeggen dat hij een boef is. Wij kunnen in ons land niemand veroordelen omdat het erop lijkt dat hij iets gedaan heeft wat hij feitelijk niet gedaan heeft. De feiten spreken, kennelijk ook volgens de commissie, in het voordeel van Van Rey. De schijn kan wat mij betreft de prullenbak in.

Monday 19 March 2012

De nudge en het libertair paternalisme

Een zetje. Dat heeft iedereen af en toe wel eens nodig. Nudge, las ik vandaag in de krant, is een organisatie die een duurzame samenleving dichterbij wil brengen. Een platform waar initiatieven genomen en handige tips gegeven worden. Jan van Betten, de oprichter, gelooft in heel veel druppels op een gloeiende plaat. Zonnepanelen voor de Vogelwijk in Den Haag. Flesjes bronwater vervangen door gewoon kraanwater. De pan met goed sluitende deksel van de gashaard nemen op het moment dat de pasta kookt en het gas brandt 7 tot 11 minuten korter, terwijl de pasta net zo lekker is. Alle kleine beetjes helpen. De gordijnen dicht en een trui aan in plaats van de verwarming hoger draaien.
Ik kwam ‘the nudge’ deze week nog in een ander verband tegen. Daniel Kahneman refereert in zijn vorig jaar uitgegeven boek ‘Ons feilbare denken’ aan de door Thaler en Sunstein geschreven internationale bestseller ‘Nudge’. De bijbel voor gedragseconomen. Hoe kun je econs en humans helpen de goede beslissingen te nemen zonder hun vrijheid in te perken. Dat kan door libertair paternalistisch op te treden. De overheid en andere instellingen hebben in die opvatting de mogelijkheid om mensen een nudge, een zetje, te geven bij het nemen van beslissingen die op lange termijn goed voor hen zijn. Econs zijn mensen die de kleine lettertjes van een overeenkomst wel lezen, Humans doen dat doorgaans niet. Gewetenloze bedrijven maken van die wetenschap gebruik en onttrekken wezenlijke informatie aan het zicht . Doorgaans gaat de overheid er bij haar wetgevende activiteiten van uit dat rationele mensen geen bescherming nodig hebben, want de relevante informatie wordt hun immers, zij het in uiterst kleine lettertjes, ter beschikking gesteld. Volgens ‘Nudge’ moeten bedrijven echter verplicht worden contracten op te stellen en aan te bieden die eenvoudig genoeg zijn om niet alleen door Econs, maar ook door Humans gelezen en begrepen te kunnen worden. Het bedrijfsleven verzet zich hiertegen met de argumentatie dat er minder winst gemaakt wordt als de klanten beter geïnformeerd worden!!!!!! Ze willen kennelijk liever uitblinken in het verdoezelen van belangrijke informatie dan door het maken van betere producten.
Het libertair paternalisme wordt volgens Kahneman inmiddels door links en rechts omarmd. De Britse regering heeft zelfs een speciale unit ingesteld die de realisatie van overheidsdoelstellingen eenvoudiger moet maken door de toepassing van gedragswetenschappelijke principes. Het ‘Behavioural Insight Team’, beter bekend als de ‘Nudge Unit’. Sunstein is door president Obama gevraagd om de leiding van het ‘Office of Information and Regulatory Affairs’ op zich te nemen. Hij laat in die positie allerlei regeringsinstellingen kennis maken met de lessen van psychologie en gedragseconomie. Waar het bedrijfsleven al lang geleden leerde om gebruik te maken van ons feilbare denken, maakt de overheid nu een inhaalslag. Zonder onze vrijheid in te perken krijgen we nu gedragswetenschappelijk verantwoorde zetjes. Het is maar dat u het weet.

Saturday 17 March 2012

Lessen uit Duitsland

Noordrijn- Westfalen(NRW) telt zo’n 18 miljoen inwoners en is daarmee qua inwoneraantal het grootste land in de Bondsrepubliek. Vier van de tien grootste steden van Duitsland liggen er. De rood-groene minderheidsregering is vorige week over de begroting gevallen. Geen enkele stem van de oppositie kreeg de regering van Hannelore Kraft, terwijl er de afgelopen twee jaar steeds wisselende meerderheden gevonden werden. In mei zijn er nieuwe verkiezingen. SPD en Groenen zijn optimistisch over de uitslag en verwachten samen verder te kunnen regeren, maar deze keer met een meerderheid. NRW is qua inwonertal iets groter als Nederland. Net als bij ons had het een minderheidsregering. Maar van een geheel andere signatuur. Wij blauw-zwart, zij rood-groen. Wat in NRW gebeurd is kan bij ons ook gebeuren. Als de PVV niet tevreden gesteld wordt valt Rutte over het extra bezuinigingspakket. Het CDA heeft bij monde van voorzitter Peerboom een aantal piketpaaltjes geslagen, vooral met betrekking tot het immigratiebeleid en de ontwikkelingshulp. De PvdA zal niet zo stom zijn nog een keer als bedrijfspoedel van VVD en CDA op te treden. Zeker niet nu Spekman aan het roer van de fractie staat en Samson sinds vandaag de nieuwe voorzitter is. Die moeten zich profileren en tegelijkertijd zijn ze doodsbenauwd voor nieuwe verkiezingen. Hoe goed de SPD het vlak over de grens ook doet, de PvdA bij ons dreigt ten onder te gaan, terwijl de SP het juist fantastisch doet. Ook al verkondigt Frans Timmermans dat die partij idealen van gisteren verkondigt, waarvan ze weet dat ze nooit werkelijkheid zullen worden. In NRW dreigen de liberalen ( onze VVD ) weggevaagd te worden, terwijl dat lot bij ons eerder de PvdA beschoren lijkt. Overigens regeert het Duitse CDA ( de CDU) op bondsniveau, net als bij ons met de Duitse VVD ( de FDP). Merkels CDU staat onder druk, net als het CDA bij ons en datzelfde geldt, in tegenstelling tot Nederland, voor de FDP. De liberalen staan in Duitsland, dat het economisch niet slecht doet, onder grote druk. De Duitse SPD lijkt bij dit alles garen te spinnen, terwijl in Nederland de SP, te vergelijken met de Duitse Linke dat vooral doet. Merkel en Rösler zullen met argusogen kijken naar wat er in mei gebeurt in NRW. Het is een beetje druk en grijs geworden in het politieke midden. En het dreigt nog drukker te worden nu het CDA heeft besloten terug te keren van het heilloze rechtsaf slaan, want aan de rechterkant van het politieke spectrum valt niets meer te halen. VVD, PvdA en CDA verdringen zich in het midden en worden links en rechts ingehaald door SP en PVV. In het midden lijkt het niet meer uit te maken op wie je stemt. In Duitsland zijn de centripetale krachten groter dan de centrifugale. De CDU heeft daar meer de rol van de Nederlandse VVD en er valt dus wat te kiezen. Een echte middenpartij is er niet. Wij polderen tot het bittere einde en veroorzaken daardoor teveel politieke mist in het midden, waardoor op de flanken de winst geboekt wordt en het midden steeds verder verzwakt. Dat is misschien wel een goede ontwikkeling, want er zal vanuit het midden opgeschoven moeten worden. Dat kan leiden tot meer duidelijkheid in en links en rechts van het midden, nieuw en helder geformuleerde idealen, waardoor de wind uit de zeilen van de flanken genomen wordt. Een minder verbrokkeld en duidelijker politiek landschap zou een zegen voor ons land zijn.

Friday 16 March 2012

Nationaliteit

De Raad van State heeft de regering geadviseerd om geen punt te maken van de eventuele dubbele nationaliteit van in Nederland verblijvende personen en evenmin Nederlanders hun nationaliteit te ontnemen wanneer ze een andere aannemen. Niet dat dit advies veel uit zal halen, maar opmerkelijk is het desondanks. Het nut van beide maatregelen is volgens het adviesorgaan nergens aangetoond. Dat hoeft natuurlijk niet automatisch te betekenen, dat de voorgestelde maatregelen dat nut ook niet hebben. We hebben lang geloofd dat de aarde plat was, omdat niet aangetoond was dat ze rond of ovaal is en desondanks was en is ze dat. Het kan een kwestie van voortschrijdend inzicht zijn. Ik beschouw mijn nationaliteit als een toevallige verworvenheid. Ze is me bij mijn geboorte in de schoot geworpen. Ze geeft voor mij niet meer aan, dan dat ik toevallig op een bepaald stukje van deze aarde in de wereld geworpen ben. Alles wat daarna nog aan die toevallige nationaliteit gekoppeld wordt, wordt in mijn ogen al gauw gevaarlijk of op zijn minst een beetje eng, omdat ik mij eigenlijk een wereldburger voel. Ik zou veronderstellen, dat mensen die bewust voor een bepaalde nationaliteit kiezen gemotiveerd zijn om dat te doen. Door die keuze te maken geven ze toch al blijk van een versterkte band met het nieuwe plekje aarde waar ze, om wat voor redenen dan ook, terecht gekomen zijn. Het gedwongen verwerpen van de eerdere, toevallig verkregen nationaliteit voegt daar verder niets aan toe. Wie daar desondanks voor pleit is een wij – zij denker. Je moet helemaal bij ons willen horen en niets meer met die anderen te maken willen hebben. En als je voor die anderen kiest, wordt je er bij ons uitgegooid. Dan ben je het eenvoudigweg niet langer waard om een van ons te zijn, je bent deloyaal. Marokkanen en Argentijnen kunnen hun nationaliteit nooit verwerpen, omdat hun regeringen dat niet toestaan. Turken moeten in sommige gevallen eerst betalen, om hun niet vervulde militaire dienstplicht af te kopen. Eigenlijk is het van de gekke, dat een regering meent te kunnen of moeten bepalen welke nationaliteit ik wil hebben, omdat we de wereld opgedeeld hebben in min of meer toevallig tot stand gekomen nationale staten. Er zijn nog steeds nationale staten waar burgers niet zo maar uit kunnen als ze dat al zouden willen. Waarschijnlijk omdat de machthebbers er bang voor zijn dat iedereen zou vertrekken als hij de kans kreeg. Dat zegt niks over de nationale trots van die mensen, maar alles over de staat van de natie. Nationaliteit komt op die manier al gauw in de buurt van nationalisme en, zoals gezegd, dan wordt het wat mij betreft eng. Het liefst zou ik alle nationaliteiten die er maar zijn willen verwerven, me vrij over de wereldbol willen bewegen als ik daar behoefte aan voel en ik zou me echt gelukkig voelen als ik als wereldburger overal met open armen ontvangen word.

Thursday 15 March 2012

Geen paniek

De Duiste TV herbergt nog een aantal talkshows die de moeite van het bekijken en beluisteren meer dan waard zijn. Een daarvan is die van Markus Lanz, die binnenkort de nieuwe presentator van ‘Wetten das’ wordt. Hij had gisteren onder meer Silke Burmester als gast. Van haar verschijnt morgen het essay met de titel ‘Beruhigt euch!’ De titel doet, en dat is niet toevallig, sterk denken aan ‘Indignez-vous’ van Stéphane Hessel. Waar Hessel oproept om niet alles voor zoete koek te slikken wat ons, vooral door autoriteiten, voorgeschoteld wordt en ook onze verontwaardiging en ons engagement niet onder stoelen of banken te steken, roept Burmester ons op om de zaken vooral in het juiste perspectief te blijven zien. Dat is niet makkelijk in een tijd waarin de ene mediahype de andere met sneltreinvaart opvolgt. Het leven kost , volgens Burmester, al inspanning genoeg door alle waarschuwingen, ge- en verboden en must-haves, zoals die dingen genoemd worden door mensen die ze nodig denken te hebben. De druppel die de emmer over doet lopen is de media-aandacht voor bacteriën, virussen, sneeuwvlokjes, de eurocrisis en bommenleggers. Om van Wulf of de burgemeester van Zutphen , die al jaren weigert het zesde couplet van het Wilhelmus te zingen maar helemaal te zwijgen. Voor hij het weet zit hij bij Pauw en Witteman en is een nieuwe volksrel geboren. Wat vooral overkomt is het gevoel van onmacht waaraan de moderne mens overgeleverd is. De druk wordt alsmaar groter. Het kwaad dient bestreden te worden en het privéleven getwitterd. Kinderen moeten hoogbegaafd , het lichaam en de sex perfect zijn. De varkensgriep wordt door het globale dorp gejaagd en vanwege een sprookjeshuwelijk staat de tijd gewoon even stil. Kinderen klimmen tegenwoordig niet meer in bomen, tenzij die door TNO veilig verklaard zijn. Ouders lopen met de consumentengids in de hand door de speeltuin om te controleren of de speeltoestellen wel aan de voorschriften voldoen. Van muggen worden olifanten gemaakt , die elke neiging om zich af te schermen van mogelijke rampen en bedreigingen de bodem in stampen. Burmester stelt daar een aantal geruststellingen tegenover. Ze herinnert eraan dat de winter gewoonlijk 89 dagen duurt en dat sinds eeuwigen dage de mogelijkheid bestaat dat het dan sneeuwt. Vulkanen hebben de neiging zo nu en dan uit te barsten. We zouden blij moeten zijn dat sommige dingen in het leven nog gewoon zijn zoals ze horen te zijn. Zelfs een leven zonder ipad is mogelijk. Burmester brengt de dingen terug tot de juiste proporties, zet ze op afstand en rangschikt ze op een rationele manier. Geen paniek dus. Tot het volgende killervirus ……

Tuesday 13 March 2012

Maastricht & Euregio, culturele hoofdstad 2018

Ik moet het nog even hebben over Maastricht Culturele Hoofdstad 2018. Het bidboek voor dit miljoenenproject is verleden week gepresenteerd. En vanochtend staat er een commentaar van Anya Niewerra, de directeur van de VVV Zuid – Limburg, in de krant. ‘Wir werden wer’ is de boodschap. En dat gaat er bij menigeen in onze provincie maar moeilijk in, bescheiden als we zijn. Concrete projecten bevat het bidboek nog niet, want dat mag niet. Het gaat in dit stadium vooral om het idee, de format, de onderliggende gedachte, de programmalijnen. Waarom Maastricht en niet Den Haag, Utrecht, Eindhoven ( Brabantstad) of Friesland ? Omdat, zo zei de voormalig burgemeester van Aken, Jürgen Linden, deze stad, deze regio, deze Euregio een ‘alleinstellungsmerkmal’ heeft. Maastricht doet het niet alleen, we doen het samen. Samen met Aken, Luik en Hasselt. Samen met de Deutschsprachige Gemeinschaft. Wij zijn immers één Euregio! We moeten weliswaar nog wachten tot 2018, maar dan gaat het toch echt gebeuren. Wat jarenlang niet gelukt is, omdat niemand het echt wilde en er alleen maar lippendienst aan de Euregio bewezen werd, gaat nu in een keer wel gebeuren. Tussen 2017 en 2019 wordt de Europese identiteit hier geboren. Wie gelooft wordt zalig. Proefregio voor Europa. Europa in het klein. Vergeet het maar, want het hemd is nog altijd nader dan de rok. Europa drijft eerder uit elkaar dan dat het naar een eenheid groeit. In het groot en in het klein. De regeringsleiders bijeen in Brussel kijken altijd eerst naar het eigen land. En datzelfde doen de gouverneurs en Regierunspräsidenten. Als we het bijvoorbeeld over de top technologie regio hebben wordt er vanuit Zuid – Limburg niet naar de RWTH in Aken gekeken maar naar Eindhoven. Hoezo Euregio? 8 miljoen bezoekers. Voor elke geïnvesteerde euro krijgen we er zes terug. Eindelijk die Duitsers eens de grens overtrekken en naar Zuid – Limburg halen. Misschien lukt het al met de Floriade en het Wereldkampioenschap wielrennen? Maar dat is slechts voor even. Nee, de grote klapper wordt Maastricht & Euregio 2018. Ik hoop van ganser harte dat het gaat lukken , maar tegelijkertijd ben ik uitermate sceptisch. Dat mag natuurlijk niet, want we moeten met zijn allen enthousiasme uitstralen om de titel binnen te halen. De onderliggende mindset deugt echter niet. Als puntje bij paaltje komt zijn wij geen Europeanen, laat staan wereldburgers, maar Limburgers en Nederlanders. Wij laten de Grieken net zo makkelijk vallen als we die Belgen maar klunzen vinden, waar geen afspraken mee te maken zijn en die Duitsers maar vormelijke stijve harken. Wat in de afgelopen kwart eeuw niet gelukt is, gaat waarschijnlijk ook tussen 2017 en 2019 niet lukken. En als we het niet worden, valt sowieso alles in duigen. Dan is de externe motivatie verdwenen en moeten we helaas constateren dat er van intrinsieke motivatie geen sprake is. Ik hoop al jaren, dat ik op dit punt ongelijk heb.

Monday 12 March 2012

Zwitsers willen niet meer vakantiedagen

In Zwitserland is het referendum een vast onderdeel van het democratisch staatsbestel. De burgers spreken zich daar regelmatig over allerlei belangrijke en minder belangrijke kwesties uit. De uitslag is bindend en vormt nogal eens de basis voor nieuwe wetgeving. Wie erin slaagt om 125.000 handtekeningen te verzamelen kan een referendum afdwingen. Gisteren vond er in het land weer een volksraadpleging plaats. Over vijf onderwerpen werd het volk om een uitspraak gevraagd. Enige jaren geleden was de maximum prijs voor boeken losgelaten. Met een ‘Nee tegen te dure boeken’ probeerde een initiatiefgroep die maatregel terug te draaien. Dat is mislukt. Mislukt is ook het voorstel om een fiscaal gunstige bouwspaarregeling in het leven te roepen die het mensen mogelijk moest maken hun woning uiteindelijk te kopen. Ingestemd werd met een nieuwe regeling voor de bestemming van opbrengsten van kansspelen. Geslaagd is ook het initiatief om het bouwen van een tweede huis in Zwitserland moeilijker te maken. Het aantal vakantiewoningen mag in de toekomst per gemeente niet meer dan 20% van de woningvoorraad bedragen. Daarmee hoopt men verkwistend ruimtegebruik en toenemende belasting van het milieu tegen te gaan. De meest opmerkelijke uitspraak betrof het wettelijk verplichte aantal vakantiedagen. Op initiatief van de overkoepelende vakbondsorganisatie Travail Suisse werd voorgesteld dat aantal van vier weken ( 20 dagen) te verhogen naar 5 en uiteindelijk in 2018 6 weken ( 30 dagen ). De vakbonden betoogden dat de werknemers onder een steeds verder toenemende prestatiedruk lijden en daarom meer behoefte aan ontspanning hebben. De regering en de werkgevers stelden daar tegenover dat de langere vakantie miljarden zou kosten en ook tot een verlies van werkgelegenheid zou leiden. Met een tweederde meerderheid werd het voorstel van de vakbonden door de bevolking verworpen. Ik moest aan Brazilië denken. Daar boomt de economie en hebben de werknemers recht op 41 vakantiedagen. Hoe meer vakantiedagen hoe beter voor de economie zou je bijna denken. In Amerika bestaat helemaal geen recht op een minimum aantal vakantiedagen, terwijl de economie toch stevig onder druk staat. De Nederlanders hebben in Europa het laagste aantal wettelijk gegarandeerde vakantiedagen en economisch gaat het ons evenmin voor de wind. Er is waarschijnlijk geen lineair verband tussen economische groei en het minimum aantal wettelijke verplichte vakantiedagen. Het economisch gebouw is complexer en dat toont tegelijkertijd aan dat een referendum niet altijd een geschikt middel is , omdat eenvoudige antwoorden op complexe vragen niet mogelijk zijn.

Friday 9 March 2012

Under cover boss

Bazen gaan under cover de werkvloer op. Daar worden TV - series van gemaakt. Ik zag ze in Nederland en Duitsland. Afgeknipte haren, aangeplakte snor, pruik. Ze willen weten wat er in hun bedrijven werkelijk aan de hand is. Ze willen weten of het beeld dat ze hebben overeenstemt met de werkelijkheid. Niks mis mee. En tegelijkertijd verontrustend. Weten ze dan niet wat er op de werkvloer speelt? Vrezen ze dat hun bureaubeeld afwijkt van de werkvloerwerkelijkheid? In hiërarchisch georganiseerde bedrijven blijkt het goede nieuws naar boven te gaan en het slechte naar beneden. De informatie wordt gefilterd. Aan de top is de werkelijkheid mooier dan op de werkvloer. Kennelijk krijgt een baas die een aangekondigd bezoek aan de werkvloer brengt een ander beeld te zien dan wanneer hij dat onaangekondigd of zelfs under cover doet. Raar maar waar. Dat beeld is overigens ook bekend uit de audits van kwaliteitsysyteemen, die veel tijd en energie van medewerkers kosten en vaak niet meer dan windowdressing zijn. Er zijn managementdenkers die beweren dat managen heel eenvoudig is. Ga naar de werkvloer en vraag wat er gedaan moet worden. Doe het vervolgens en je loopt een groot risico de goede dingen te doen. Wie achter een bureau voortdurend nieuwe structuren, processen en procedures zit te bedenken zonder voeling met de praktijk van alle dag loopt daarentegen een grote kans de plank mis te slaan. Dat komt nogal eens voor. Gary Hamel schreef dat management de minst efficiënte activiteit is in organisaties. Talloze managers besteden talrijke uren aan het overzien en beoordelen van het werk van anderen. Sinds we managers hoger zijn gaan waarderen dan professionals is er daarenboven ook nog eens sprake van managementinflatie. Het succes van die TV - series roept op zijn minst vragen op. De meeste deelnemende bazen krijgen meer respect voor wat medewerkers op de werkvloer elke dag (moeten) presteren en ontdekken dat het heel goed is om beter te luisteren naar de werkvloer. Open deuren? Kennelijk niet. De vrees bleek terecht en ze nemen zich voor het vaker te doen. In de winteruitgave van het blad Slow Management wordt het tomatenverwerkend bedrijf ‘Morning Star’ van Chris Rufer beschreven. Het heeft 40% van de Amerikaanse markt van de tomaat als halfproduct in handen, draait 350 miljoen omzet per jaar met 400 vaste medewerkers en 800 seizoenskrachten. Die medewerkers managen zich in hoge mate zelf. Dat leidt tot meer initiatief, grotere flexibiliteit, meer collegialiteit, betere oordeels- en besluitvorming en lagere kosten. Rufer gelooft heilig in zijn model van zelfmanagement. E medewerkers hebben niet alleen taken en verantwoordelijkheden, maar ook bevoegdheden. Dat lukt echter niet van de ene op de andere dag. Vooral het elkaar aanspreken op verantwoordelijkheden is niet altijd even gemakkelijk. Waar die confrontatie uit de weg gegaan wordt ligt het gevaar van middelmatigheid op de loer. Maar bedrijven waar de baas niet weet wat er op de werkvloer speelt, omdat de informatie gecoiffeerd wordt en uiteindelijk under cover moet gaan om achter de werkelijkheid te komen zijn per definitie middelmatig.

Thursday 8 March 2012

Moreel verval. De meest kwetsbaren betalen de rekening!

Als het aan staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten (CDA) ligt, wordt er binnenkort op de zorg aan mensen met een IQ tussen 70 en 85 bezuinigd. Ze vliegen uit de AWBZ ( Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten ), bedoeld voor langdurig zieken, en moeten bij de gemeente aan gaan kloppen, die daar geen of nauwelijks geld voor krijgen. Dat laatste is niet nieuw. De rijksoverheid hevelt al jaren taken over naar de lagere overheden zonder daar de , voor de uitvoering van die taken vereiste, middelen bij te leveren. Zo worden maatschappelijke problemen niet opgelost, maar verplaatst, op het bordje van de gemeenten gelegd. Struisvogelpolitiek heet dat. De zorg voor de betreffende groep, zwakbegaafde en minder dan gemiddeld intelligente mensen, wordt uit de rijksbegroting geschrapt en dus bestaat het probleem voor de rijksoverheid niet meer. Nieuw is wel dat het IQ van een mens als selectiecriterium voor het al dan niet verstrekken van zorg gehanteerd wordt. Los van de vraag wat de gevolgen van een dergelijke maatregel zijn, er zijn mensen die beweren dat deze mensen een groot risico lopen om bij onvoldoende zorg en begeleiding in prostitutie en criminaliteit terecht te komen, is de vraag of dit IQ -criterium moreel aanvaardbaar is? De consequentie van de maatregel zou kunnen zijn dat er een financieel boemerangeffect optreedt. Dat is wat het Sociaal en Cultureel Plan Bureau voorspelt. Maar de adviesorganen van de regering praten al langer tegen dovemansoren. Kortzichtigheid is voor het huidige kabinet een kwaliteitscriterium. Met enige goede wil zou het argument gebruikt kunnen worden, dat mensen die zwak begaafd of minder dan gemiddeld intelligent zijn niet ziek zijn. Vast staat daarentegen wel dat ze grotere risico’s lopen en zorg nodig hebben. Kennelijk moeten ze eerst crimineel worden, vervolgens verminderd toerekeningsvatbaar verklaard worden en dan TBR krijgen om voor die zorg in aanmerking te komen. Het paard achter de wagen. De kwaliteit van een samenleving wordt juist bepaald door de manier waarop zij omgaat met de zwakkeren, met mensen waarvan onomstotelijk vaststaat dat ze moeilijk of niet voor zichzelf kunnen zorgen. Een staatssecretaris van Christendemocratische huize zou niet mee mogen werken aan het knippen van gaten in het maatschappelijk vangnet voor deze groep. Dat geldt overigens evenzeer voor de mensen die beschut werken in sociale werkplaatsen. Een regering die, een land dat haar financiële problemen afwentelt op de meest kwetsbaren handelt moreel verwerpelijk. Het maakt niet uit of de zorg door het rijk of de gemeenten betaald wordt, als ze maar gegarandeerd is. Een land dat in ademnood komt bij het uitspreken van het H- of het I-woord zou zich diep moeten schamen als het daartoe niet in staat blijkt.

Wednesday 7 March 2012

Wie geeft wat hij heeft……………

We staken. Stakingen in Griekenland , Spanje en Italië, landen die onder druk van buiten stuk bezuinigd worden om de banken te kunnen betalen. Gigantische werkeloosheid, vooral onder jongeren. Stakingen nu ook in Duitsland en Nederland. Landen waar ook extra bezuinigd dan wel bijgedragen moet worden. In Aken staken vandaag de buschauffeurs voor meer loon en in Nederland deden de leraren gisteren hetzelfde, maar tegen de bezuinigingen op het passend onderwijs. Ik betwijfel overigens of het onderwijs zoveel slechter was toen we nog geen passend onderwijs hadden, maar misschien waren de leraren toen beter. De politie schrijft geen bonnen meer uit voor kleine overtredingen. De dienders willen beter betaald worden. Hetzelfde geldt voor de ambtenarij en de kinderopvang in Duitsland. Massale demonstraties ook in Rusland. Dezelfde Poetin, die ooit de verdienste had het land te stabiliseren geeft nu aanleiding voor destabilisatie. Het komt vaker voor dat mensen die iets groot maken het zelf ook weer afbreken, omdat ze niet zien dat er intussen iets veranderd is en omdat ze verslaafd zijn geraakt aan de macht. Het westen destabiliseert zienderogen. Het lijkt erop dat er alleen nog echt doorgewerkt wordt in China, India en Brazilië. Staken is een verworven recht van degenen die hun arbeidskracht verkopen. En van mij mag de liberale vrije markt samenleving kapot gestaakt worden, omdat ik niet in een systeem geloof dat kinderen laat sterven omdat ze voor die markt geen betekenis hebben. Een systeem dat mensenlevens opoffert aan oliebelangen. En systeem dat de kloof tussen rijk en arm alleen maar vergroot. Er is een probleem, want de rest van de wereld gelooft er nog wel in of begint er net in te geloven. Die krijgen het net een beetje beter en dat is een zegen voor de wereld als geheel. Er wordt ook niet gestaakt omdat het systeem mensenlevens opoffert aan zakelijke en persoonlijke belangen. Er wordt niet gestaakt om het systeem te vernietigen of te verbeteren. Er wordt gestaakt om de eigen , de persoonlijke situatie te verbeteren. Natuurlijk, dat is ook een beetje herverdelen. Maar echt principiële stakingen of betogingen, zoals bijvoorbeeld die van de Occupy-beweging, trekken niet zoveel mensen. Wie staakt er tegen de afbraak van de sociale werkvoorziening? Wie staakt er tegen de eigen bijdrage in de geestelijke gezondheidszorg? Wie neemt het op voor de mensen in de WMO? Niemand! En dus worden die voorzieningen afgebroken om straks de agenten en de buschauffeurs een procentje meer te kunnen geven. Als puntje bij paaltje komt stemt heel Nederland uit nauw bemeten en welbegrepen eigenbelang in met de afbraak van de ontwikkelingshulp. Uiteindelijk is al dat gestaak en gedemonstreer niet meer dan Ieder voor zich. Ophouden dus. Aan de slag. Samen de schouders eronder. Genoegen nemen met een vakantie per jaar minder, want wie geeft wat hij heeft is waard dat hij leeft!

Cijfers en motieven

Sommige mensen kunnen goochelen met cijfers. Cijfers kunnen gemanipuleerd worden. Met dezelfde cijfers kunnen volstrekt tegengestelde stellingen onderbouwd en verdedigd worden. Kwestie van interpretatie. Zo beweert de anti-rooklobby dat de kosten van de gezondheidszorg door het roken stijgen, terwijl Philip Morris aantoont dat ze juist omlaag gaan. Wie moeten we geloven? Lombard beweert dat we het slachtoffer van de Euro geworden zijn, terwijl de ING onze zegeningen telt. In Duitsland zijn ze tweehonderd baby’s kwijt, die door wanhopige moeders in de zogenaamde Babyklappe gelegd zijn. De instanties die de kinderen in ontvangst genomen hebben garanderen dat die kinderen een goede start in het leven gekregen hebben. Tegenstanders van de Babyklappe betogen dat het aantal babymoorden niet gedaald is en dat de veilig te vondeling gelegde kindertjes toch recht hebben om te weten waar ze vandaan komen. Misschien waren er zonder Babyklappe wel meer baby’s gedood, maar dat is niet te bewijzen, anders dan door ze weer af te schaffen. En wie doen we daar dan een plezier mee? Deken Van der Valk vindt dat zijn naam in ‘In Gods Naam’ te vaak genoemd wordt. Ik wist helemaal niet dat hij erin genoemd werd, want ik heb dat boek niet gelezen en ik ga het ook niet lezen. Ik weet namelijk uit eigen ervaring wat Haffmans geflikt heeft. En ik weet ook dat iedereen die ook maar een keer met hem gedineerd heeft alleen al daarom in de ogen van sommige mensen zijn leven lang een verdachte blijft. 37 keer schijnt hij erin voor te komen en dat moet terug naar 19. Kort geding . De deken had kunnen weten dat het ondoenlijk is een imago dat je eenmaal opgeplakt is te veranderen. Dat is vechten tegen de bierkaai. Hij moet er maar mee leren leven dat hij een kennis van Haffmans was. Er zijn ergere zaken in het leven. Dat kort geding tilt door de free publicity alleen de verkoopcijfers van het boek nog wat de hoogte in en Van der Valk komt ermee in de krant, zodat nog meer mensen aan de weet komen wat ze volgens de deken eigenlijk maar beter niet zouden kunnen of moeten weten. De deken doet zich dus met dit kort geding zelf geen plezier. Alleen Van Laarhoven en Langenberg worden er beter van. Veel interessanter dan die cijfers is de vraag naar het waarom. Waarom willen sommige mensen mij van het roken af helpen, terwijl ik dat zelf niet wil. Waarom wil Wilders de gulden zogenaamd terug? Waarom willen sommige mensen een Babyklappe en willen andere die weer afschaffen? Waarom wil Van der Valk een kort geding om zijn naam nog maar 19 keer in een boek genoemd te zien? Wat zit erachter? Wat zijn de motieven? Ik geloof dat daarachter komen belangrijker is dan de cijfers. Zijn die motieven zuiver of eerder onzuiver? Zijn ze moreel hoogstaand of eerder laag bij de grond? Genoeg om over na te denken vandaag.

Monday 5 March 2012

Middenklassers aller landen, verenigt U!

Uiteindelijk zijn nationale staten en nationalistische politiek of gevoelens niet de ingrediënten voor een betere toekomst. Internationale samenwerking en solidariteit bieden meer perspectief. Maar al te snel en makkelijk vergeten we dat die samenwerking er, bijvoorbeeld in Europa,voor gezorgd heeft, wat er verder ook over op te merken valt, dat wij nu al meer dan 65 jaar zonder oorlog leven, terwijl ons continent in de twintigste eeuw een iets ander beeld toonde. Terug naar de gulden is de weg naar het isolement, naar het Nederlandse frikvingertje, naar het navelstaren, naar eigen volk eerst. Terug naar een continent waar het ene land het andere het licht in de ogen niet gunt. Terug naar oorlog op het continent in plaats van vooruit naar de internationale solidariteit. Waarom niet pleiten voor één wereldmunteenheid? Naïef, een brug te ver? Natuurlijk. Maar wel richtingwijzend. Wij hebben eeuwenlang geprofiteerd van de armoede van anderen en doen dat nog steeds. Het verplaatsen van de productie of administratie naar lageloonlanden is niets anders dan een poging onszelf verder te verrijken over de ruggen van mensen die het met minder moeten doen dan wij? Wij schelden massaal en in koor op de bedrijven, zoals DSM, die dat doen. Waarom? Omdat we er zelf niet meer van profiteren!? Wie profiteren er dan wel van? De aandeelhouders van multinationale bedrijven, die van hun bestuurders maximalisatie van de winst eisen! Wij zijn echter allemaal stakeholders van dezelfde wereld. De ‘gewone’ mensen worden hier nu werkeloos en de ‘gewone’ mensen daar maken een inhaalslag. De lonen in lageloonlanden stijgen gestaag. Een vorm van nivellering op wereldschaal. Zo beschouwd is daar niets tegen, want de uitbuiting was niet rechtvaardig. Als de wereld genoeg biedt voor iedereen kan het creëren van schaarste om de prijs op te drijven, in plaats van eerlijk te verdelen wat er is, ook uitgelegd worden als een misdaad tegen de mensheid. De hoop is gevestigd op de wereldwijde middenklasse. De top wil ten koste van alles en iedereen, zelfs ten koste van het eigen volk, alleen maar steeds meer. Hun hebzucht is grenzeloos. Ze chanteren, corrumperen en sponsoren de politiek en hebben er alle belang bij dat die vooral nationaal blijft en niet samenwerkt. Ze zaaien verdeeldheid, leveren wapens en heersen. De onderkant van de wereldgemeenschap heeft het druk met brood op de plank te krijgen, met simpelweg overleven. Veranderingsimpulsen komen, zoals in Tunesië, Egypte, Libië, Syrië, China, India en ook Rusland vanuit een gestaag groeiende middenklasse die tijd verworven heeft om over de eigen grenzen te kijken en ziet dat het ook anders kan. Het proletariaat van Marx heeft het niet gered. Laten we het eens proberen met: Middenklassers aller landen, verenigt U!

Friday 2 March 2012

Er is genoeg voor iedereen

Maandenlang heeft de coalitie gezwegen. De cijfers van het Centraal Plan Bureau waren er nog niet. Die zijn er nu wel en dus komt het spel nu op de wagen. Netto 9 miljard extra bezuinigingen zijn nodig om het begrotingstekort op 3 % te krijgen en de staatsschuld niet tot meer dan 60% van het Bruto Nationaal Product te laten oplopen. Om netto 9 miljard te bezuinigen bovenop de 18 miljard die al afgesproken waren bij het aantreden van onze huidige regering zal er bruto zo’n 16 miljard extra nodig zijn. Want bezuinigingen leiden nu eenmaal tot minder belastinginkomsten, hogere werkeloosheid en dus meer uitkeringen en er is ook nog geld nodig om de economie te stimuleren. Een uiterst gecompliceerde operatie. Stel bijvoorbeeld je privatiseert de brandweer. Die komt alleen nog maar als je als burger of bedrijf een abonnement afgesloten hebt. De overheid spaart aan de ene kant geld, maar aan de andere kant worden er ook brandweermannen werkeloos en die moeten een uitkering krijgen. Er zullen meer branden niet geblust worden, want niet iedereen heeft een abonnement. Dat stimuleert de economie, want er moet meer weer opgebouwd worden nadat het afgefikt is. Of je schaft de politie en het openbaar ministerie af. Die functioneren toch al niet naar behoren en ook nu al worden veel mensen en objecten beveiligd door particuliere beveiligings- en bewakingsbedrijven . De overheid hoeft al die dienders en officieren niet meer te betalen. Sommige vinden een baan bij de particuliere diensten, andere worden werkeloos en moeten een uitkering krijgen. Veel mensen vinden een baan in de misdaad en voorzien zo in hun eigen inkomen, door het gewoon te stelen van degenen die meer dan genoeg hebben. Een Robin Hood-achtige wijze van herverdelen. Of je besluit om de hele overheid af te schaffen. Daar wordt toch alleen maar door vrijwel iedereen op gescholden. We hoeven geen ministers, staatssecretarissen, commissarissen van de koningin, burgemeesters, wethouders, gemeenteraads -, staten- , tweede kamerleden en andere ambtenaren meer te betalen. Die moeten nu maar voor zichzelf gaan zorgen. Corrupt waren ze toch al allemaal, dus het zal ze niet al teveel moeite kosten het hoofd boven water te houden. We zetten , in de beste libertaristische traditie, vol in op het zelfbeschikkingsrecht van ieder mens. Iedereen gaat zijn eigen boontjes maar doppen. Niemand betaalt meer belasting, want belasting is toch eigenlijk gewoon diefstal door de staat. Trouwens ook nu al is belasting betalen een voorrecht van de domme. Als we geen staat meer hebben is er ook geen begroting meer met een tekort en al evenmin een staatsschuld. Wie het betalen kan volgt particulier onderwijs of maakt gebruik van particuliere zorgvoorzieningen. Wie het niet betalen kan moet maar zien te overleven en als dat niet lukt blijft zelfmoord nog altijd een alternatief. Zo groot is het verschil met de bestaande situatie toch niet? Dus het moet te doen zijn. Als de hele zaak desondanks op zijn kont komt te liggen, kunnen we op de puinhopen van de liberale, kapitalistische, vrije markt economie proberen een nieuwe wereldorde te scheppen die op basis van solidariteit en bijdragen naar vermogen eerlijker verdeelt wat er is. Er is immers genoeg voor iedereen, zong Bots al.

Hoop doet leven

Het was weer eens hoofdzakelijk kommer en kwel in de krant van vanochtend. De Ijzeren Rijn, de spoorverbinding tussen Antwerpen en het Ruhrgebied, is met sneltreinvaart opgenomen in de crisis- en herstelwet, die kortere procedures en besluittermijnen toestaat. We hebben een verdrag met de Belgen, waarin we ons tot medewerking verplicht hebben, maar de NIMBY’s ( Not in my backyard) in Nederland liggen dwars en de Duitsers hebben geen geld. Voor een officiële diploma-uitreiking moeten studenten van de Hotel Management School in Maastricht 85 euro betalen voor een kopje koffie en een paar drankjes. De Algemene Rekenkamer haalt vernietigend uit naar de organisatie van politie en justitie. Mijn favoriete minister verklaart dat hij de aanbevelingen van de Rekenkamer KAN en zal overnemen. Dat is geruststellend. Eigenlijk doet hij niets, want de Nationale Politie gaat het allemaal beter maken. Opstelten is nu eenmaal een verklaard voorstander van schaalvergroting, die overigens nog nergens iets positiefs opgeleverd heeft. De komende jaren hoeven we derhalve niet op verbetering te rekenen. In Noord-Korea barsten ze van de honger. Ze stoppen nu even met het maken van atoombommen en krijgen in ruil daarvoor wat te eten. Verkiezingen, die dat eigenlijk niet zijn, werpen in Iran en Rusland hun schaduw vooruit. We zitten dus nog wel even opgezadeld met Poetin en Ahmadinejad. De waterschapsheffingen gaan omhoog, omdat nu ook de hormonen en ontstekingsremmers die we uit plassen uit het water verwijderd moeten worden. Deeltijdopleidingen aan universiteiten en hogescholen worden niet langer door de overheid meegefinancierd. En tot overmaat van ramp gaat Harm van Veldhoven aan het einde van het seizoen weg bij Roda JC. Is er dan helemaal niets positiefs te melden? Oh jawel. Zwerfhonden uit Spanje krijgen een tweede kans in Nederland. De Aldi gaat nu ook A-merken verkopen. Wie als houder van een OV -jaarkaart vergeet in te checken krijgt geen boete meer. Nederland heeft sinds 1999 weer eens op Wembley van de Engelsen gewonnen en wat nog belangrijker is, de Duitsers hebben in eigen huis klop gekregen van de Fransen. Dat blaast de hoop op een goed resultaat op het komende EK, die na onze verpletterende nederlaag tegen de Duitsers de bodem ingeslagen was, nieuw leven in. En van hoop moeten we leven.