De schedel van Ajax is gespleten. Doormidden geslagen, waardoor linker en de rechter hersenhelft van elkaar gescheiden zijn. Het Ajax van de creatieve voetbaliconen is gescheiden van dat van de lineair logische commissarissen. Natuurlijk hebben ze allemaal een Ajax - hart, maar dat zit nu eenmaal niet in het hoofd. Het hart kan de bruut gescheiden hersenhelften niet meer verbinden . Emotie en rede zijn niet langer complementair. Het goddelijke Ajax is een gespleten persoonlijkheid geworden.
Elke bedrijfstak heeft zo zijn eigenaardigheden. Voetbal is de waan van de dag, is emotie, is juichen of huilen, is zingen of vloeken. Wat er in negentig minuten op het veld gebeurt bepaalt de stemming. En in al dat geweld van de rechter hersenhelft moet de organisatie blijven staan. In het veld en daarbuiten moet ze met die emoties om kunnen gaan zonder om te vallen. Als de spelers in het veld uit de organisatie gaan lopen, tegenstanders gaan slaan of schoppen naar iets anders dan de bal gaat het fout. En als de randvoorwaarden die een optimale prestatie op het veld mogelijk maken niet goed ingevuld worden gaat het evenzeer mis. Het betaald voetbal is een bedrijfstak geworden in de amusementsindustrie. Het is de bedoeling dat er emoties loskomen, losgemaakt worden, dat er betrokkenheid gecreëerd wordt en tegelijkertijd mag de organisatie zich daardoor niet laten meeslepen, ze moet ervoor zorgen dat het allemaal onder controle blijft. De intensiteit van deze confrontatie tussen rechter en linker hersenhelft is specifiek voor het betaald voetbal .
Wat zou er met Mart Smeets gebeuren als hij morgen bij de NOS zegt: ‘Het gaat vanaf nu zoals ik het wil of het gaat niet, in ieder geval niet meer met mij’? Maar, hoor ik Mart al zeggen, de NOS is geen voetbalclub. De NOS is meer een grote aardbeienkwekerij of een multinational. Smeets en met hem nog wel wat persvolk hebben nog niet helemaal de slag gemaakt. Ze weten wel, dat Ajax een beursgenoteerde onderneming is maar hebben zich door hun collega’s van de economieredactie nog niet uit laten leggen hoe zoiets werkt. Er was nog ergens een raad, die wat te zeggen heeft, hoe heet die ook alweer? De ondernemingsraad Mart! Voor Smeets heeft een club een bestuur en dat bestuur stelt een trainer aan en als die niet zorgt voor goede spelers en prestaties schop je hem buiten en zorgt voor een nieuwe. De sportwereld van Smeets is nog eenvoudig en zuiver. De winnaar heeft altijd gelijk. Zelfs Peter Middendorp, columnist van De Volkskrant, verwisselt de functies van de hersenhelften vanochtend in zijn krant. Onvoldoende research. Dominantie van de rechterhelft, ook bij hem. Dan kom je automatisch in aanvaring met Steven ten Have.
De echte Ajax , door Zeus gedeeltelijk onsterfelijk gemaakt, werd uiteindelijk krankzinnig gemaakt door Pallas Athene om te voorkomen dat hij zijn eigen bevelhebbers zou doden omdat hij in woede ontstoken was nadat de wapenuitrusting van Achilles naar Odysseus ging. Toen hij uit zijn waanzin ontwaakte voelde hij zich zo vernederd, dat hij zelfmoord beging door zich in zijn eigen zwaard te storten. De schier onsterfelijke voetbaliconen bij het Amsterdamse Ajax onder leiding van Cruijff lijkt eenzelfde lot beschoren, tenzij ze erin slagen hun linker hersenhelft weer te activeren en te laten samenwerken met de andere kant. Lijkt me een klusje voor Manfred Kets de Vries, psychoanalyticus, managementwetenschapper en econoom.
