Filosoferen in de tuin

Een middag in de tuin. Met zijn vieren rond een tafel. Het gesprek komt op ‘seksueel misbruik van kinderen’. Bestaat er dan ook seksueel gebruik van kinderen, vragen we ons af? Of is de term mishandeling hier beter op zijn plaats? In het wetboek van strafrecht gaat het om (het begin van) een , al dan niet incestueuze handeling, in de richting van een minderjarige. En met die handeling is iets mis.

Zinloos geweld. Hoe staat het daar mee? Is geweld niet per definitie zinloos en is er dus sprake van een pleonasme als we het over zinloos geweld hebben? Net zoals in witte sneeuw. Kan geweld ook zinvol zijn? Of is het beter in die gevallen te spreken van gerechtvaardigd en blijft het geweld altijd zinloos, omdat het zichzelf oproept en tot escalatie leidt en niet tot een oplossing? Verzets - en bevrijdingsbewegingen vinden geweld soms gerechtvaardigd, maar is het daarmee ook zinvol?

Bestaan beeld en geluid eigenlijk onafhankelijk van de waarnemer? En hoe zit het met tijd? Bestaat tijd onafhankelijk van onze waarneming? Wij meten de tijd. Causaliteit en relativiteit brengen ons bij Einstein. Kunnen mensen eindeloos denken, zonder begin en eind? De historici onder ons zetten de metafysica aan de kant en gaan toch maar uit van volgordelijkheid, van causaliteit, van b als gevolg van a. Als er al een oerknal is geweest, wat was er dan daarvoor? Wat heeft die knal veroorzaakt, wat heeft tot die knal geleid? Of was er helemaal nooit een knal en is alles er altijd al geweest en zal het ook nooit eindigen? Verandert het alleen maar van vorm?

Waar is het misgegaan met de mens? Zijn we van mening dat het misgegaan is? Wat is er dan mis gegaan? Wanneer heeft hij zichzelf losgemaakt van en zich boven de natuur gesteld? Begon het met het domesticeren van dieren of al eerder? Bijvoorbeeld toen we rechtop gingen lopen? Welke wonderbaarlijke aanpassingskunst heeft ertoe geleid, dat mensen, die naakt en zonder schutkleur worden geboren en daarbij ook nog een hoop kabaal maken, toch in staat waren te overleven? Zijn wij niet iets te arrogant geworden, omdat ons dat gelukt is? Het rechtop gaan staan heeft ons ook verzwakt. Waar de viervoeter goed verder kan met drie voeten, zijn wij behoorlijk gehandicapt als we er een moeten missen.

De onderwerpen borrelen als vanzelf op. Er wordt veel beweerd en nog meer gevraagd. Elk van de vandaag maar kort en oppervlakkig aangesneden thema’s verdient veel meer aandacht dan wij er vanmiddag in het zonnetje aan konden geven en heeft die aandacht ook al van velen voor ons gehad. Wij zijn slechts amateur filosofen. Maar het was wel genieten vandaag. Ik had nog uren door kunnen gaan en liefst zou ik nooit meer iets anders doen. Het ontbrak me aan tijd. Ik had te weinig ruimte in mijn tijd. En dus zette ik mij maar weer in beweging en ging van a naar b, omdat ik daar verwacht werd.