De regelreflex

Een draaideurcrimineel jaagt in Luik vijf en misschien meer mensen de dood in en verwondt er meer dan honderdtwintig, gebruik makend van een Kalashnikov en wat handgranaten, verworven op de vrije markt. Verschrikkelijk natuurlijk. Vooral voor de direct betrokkenen. En ook voor de mensen die zich niet meer veilig voelen in hun stad. Bij ons Alphen aan de Rijn, Almelo.

Maar verschrikkelijk zijn ook de lieden die onmiddellijk menen te weten wie er allemaal gefaald hebben. De hoe – kan – het, hoe –is – het - mogelijk, het – kan – toch – niet – waar – zijn, dit – had – nooit – mogen – gebeuren, dit – is – onbegrijpelijk fanaten. De profeten van de risicoloze samenleving. Magistraten worden onthoofd. Politici, die altijd en voor alles verantwoordelijkheid dragen, stuiteren de regelreflex in. Ze beloven dat de regels aangescherpt zullen worden. Iedereen bij wie ooit in huis een niet geregistreerd wapen aangetroffen is, wordt voor de rest van zijn leven in verzekerde bewaring gesteld. Politieagenten in opleiding krijgen geen dienstwapen meer. Ik zeg het nog maar eens: ‘Hoed u voor de preventiestaat! ‘

Tragisch is, dat de aangescherpte regels niet degenen treffen waarvoor ze bedoeld zijn. Die trekken zich namelijk niets van regels aan die ze niet zelf opgesteld hebben. De regels raken slechts brave burgers die het ook zonder niet in hun hoofd zouden halen dood en verderf zaaiend over straat te gaan. De vrijheid van de goeden lijdt in toenemende mate onder de niet doeltreffende maatregelen gericht op de slechten. Daarom alleen al is aanscherping en opeenhoping van regels onzinnig, onnodig en niet meer dan incidenten- en symboolpolitiek. Daarenboven is het misleidend. Bewust en opzettelijk wordt de illusie gecreëerd dat het nooit meer zal gebeuren. Schijnzekerheid van de nachtwakersstaat. Blijf er maar vanuit gaan: Het kan elke dag weer gebeuren, het risico wordt nooit nul, hoeveel en welke regels er ook uitgevaardigd worden.

Als we nu eens alle regels afschaffen? Op hetzelfde moment wordt het onmogelijk je niet meer aan de regels te houden. De toenemende regeldruk vergroot de kans dat iemand de een of andere regel een keer zal overtreden. Zo criminaliseren we de samenleving. Met de beste bedoelingen, maar zoals bekend mag worden verondersteld gaan we juist daaraan ten onder. Als de regels weg zijn valt de schijnbescherming weg en moeten we weer zelf opletten. Een mooi voorbeeld daarvan is het woud aan verkeersborden. Haal ze allemaal weg en op slag schakelt iedere verkeersdeelnemer de automatische piloot uit. Rechts heeft voorrang zit er inmiddels toch wel in gebakken. Pleiten voor verantwoordelijk burgerschap betekent automatisch rigoureus kappen in het woud van regels en niet trappen in de valkuil van de regelreflex. Hoe moeilijk dat ook in de eerste opwinding is.