De club van Boedapest

Ik zag enkele dagen geleden een programma op de Belgische televisie. Thema: wat is er gaande in de wereld? Hoe ziet de samenleving er over pakweg 40 jaar uit? Ik zou het graag nog een keer willen zien, maar kan het helaas niet meer vinden. Walter de Brouwer kwam er met zijn levensmotto het acroniem BANG, dat staat voor Bits, Atomen, Neuronen en Genen, prominent in voor. In zijn laboratorium probeerde hij deze vier, zijns inziens, voor onze toekomst bepalende aandachtsgebieden aan elkaar te koppelen, te verstrengelen. De wereld is al complex en wordt steeds complexer. We hebben steeds meer specialisten, mensen die heel veel van heel weinig weten. Wie overziet de samenhangen nog, wie heeft nog oog voor het geheel? Complexe besluitvormingsprocessen worden al nauwelijks nog door mensen uitgevoerd. Machines, vooral computers (BITS) nemen die van ons over. De machines gaan voor ons denken en bijgevolg worden de meeste van ons steeds dommer en verliezen het vermogen om beslissingen te nemen. Geleidelijk verliezen wij de controle en dreigt het systeem waarin we leven steeds autoritairder te worden, terwijl we nu nog steeds om meer democratie , vooral bij anderen, schreeuwen. Er staat ons een kentering, een transformatie te wachten. Een totaal andere maatschappij dan die welke we nu kennen. In het programma werd verwezen naar de club van Boedapest. We kunnen ontluisterd, ontwricht raken als we verzuimen op weg naar het chaospunt een andere richting in te slaan. Er moeten bruggen gebouwd worden tussen generaties, disciplines en culturen. De club van Boedapest, in 1993 opgericht door Ervin Laszlo, en ook de Worldshift Foundation maakt een en ander inzichtelijk. Als wij doorgaan op de manier waarop we nu bezig zijn zullen we onszelf en onze planeet vernietigen. Wij zijn zelf met onze hebzucht in overdrachtelijke zin het kankergezwel van de aarde. Cellen, die met de rest van het organisme niets te maken willen hebben, zich vermeerderen en tenslotte fataal zijn. De aarde kan ons niet genezen. Wij moeten de heelmeesters van onze aarde zijn. Daarvoor moet ons zelfbeeld, ons bewustzijn veranderen. Onze gewone manier van denken is onbruikbaar geworden. Business as usual werkt niet meer. Of we slaan een nieuwe weg in of we storten in, vallen om, waarschijnlijk voorafgegaan door een hete oorlog. Er zijn nog genoeg mensen die vinden dat het allemaal zo ’n vaart wel niet zal lopen. Er wordt toch al genoeg gedaan. Er zijn er ook zat die vinden dat ze er toch niets aan kunnen veranderen. En er zijn er ook die lamgeslagen worden door angst voor de toekomst. Als wij niet snel leren hoe we nu met 7 miljard en in 2050 met 9 miljard mensen op deze aarde kunnen samenleven zonder armoede, in harmonie met de natuur, zorgend voor schoon water en zonder miljarden uit te geven aan wapentuig waarmee we elkaar in het gareel , op afstand proberen te houden of dat we wellicht ooit gaan gebruiken ( of al gebruiken ) om te pakken wat we menen nodig te hebben, dan is het risico dat het fout afloopt levensgroot aanwezig. Dat inzicht ontstaat bij steeds meer mensen. Maar inzicht alleen is niet genoeg. We moeten ook de wil hebben het anders te gaan doen en het dan ook nog echt doen! Ieder binnen zijn eigen cirkel van invloed.