Objectieve en subjectieve volmaaktheid

Gisteren stonden op de opiniepagina van de NRC vier columns bij het afscheid van J.L. Heldring. Een daarvan schreef Bas Heijne. In zijn bijdrage staat de zin: “Wie niet in volmaaktheid gelooft, beziet de dwalingen van de wereld met een vergevingsgezinde blik”. Bestaat volmaaktheid echt of is ze slechts in onze geest, als ideaaltypering van iets of iemand aanwezig ? Als het altijd beter kan betekent dat tegelijkertijd dat het nooit geheel volmaakt is. Volmaaktheid is een filosofisch of theologisch concept, waarin iets of iemand een bepaalde eigenschap of alle eigenschappen in de hoogste mate bezit. Is een stoel volmaakt als je erop kunt zitten? Wat zouden wij nog van die stoel kunnen zeggen als hij volmaakt is? Misschien kunnen we er wel op zitten, maar zit hij desondanks niet lekker. Dan is de volmaakte stoel voor iemand met rugklachten een andere dan voor iemand die van dat lichaamsdeel geen hinder ondervindt. Volmaaktheid wordt zo tot een subjectief begrip. Tegelijkertijd blijkt de stoel meer eigenschappen te hebben dan het bieden van een mogelijkheid om erop te zitten. Hij kan ook nog mooi zijn of comfortabel. Objectief is de stoel volmaakt als je erop kunt zitten. Subjectief is de stoel volmaakt als we dat erop zitten ook nog als geriefelijk ervaren en hem ook nog mooi vinden. Als er mensen zijn die niet in volmaaktheid geloven , zijn er dan ook mensen die daarin wel geloven? Zijn mensen die er wel in geloven dan automatisch minder of niet geneigd de wereld met een vergevingsgezinde blik te bezien? Wie niet in volmaaktheid gelooft is wellicht eerder geneigd de wereld te accepteren zoals zij zich aan ons voordoet . Wie er wel in gelooft probeert de wereld misschien steeds weer te veranderen, beter maken, meer op het ideaalbeeld te laten lijken. Ondanks het feit dat we beweren dat niemand volmaakt is, zeggen we van sommige mensen wel dat ze volmaakt eerlijk of volmaakt integer zijn. Ze bezitten dan kennelijk één eigenschap in de hoogste mate. Hoe kunnen we ooit helemaal zeker weten of iemand volmaakt eerlijk of integer is? Bestaat er bij mensen ook een objectieve en een subjectieve volmaaktheid, net als bij de stoel? Ik zou kunnen beweren dat een mens objectief volmaakt is als alles erop en eraan zit en alle organen en systemen functioneren zoals het moet. Soms is het mogelijk iets te repareren of te vervangen en soms kan dat niet en moet de mens objectief onvolmaakt verder door het leven. Wanneer is de mens subjectief volmaakt? Gelovige mensen geloven er niet in. Wie zonder zonde is werpe al eeuwenlang de eerste steen. En het wordt kennelijk niet beter. Desondanks lijken met name politici en dienaren van God op aarde de schijn van volmaaktheid op te moeten houden. Zij lijken alle eigenschappen tot in de hoogste mate te moeten bezitten. Waar blijkt dat dit niet zo is, omdat zij ook slechts subjectief onvolmaakte mensen zijn en niet alle eigenschappen tot in de hoogste mate kunnen bezitten, leidt dit veelal tot de nodige commotie. Wordt die veroorzaakt door het feit dat we om de een of andere reden aannemen dat zij volmaakter dienen te zijn dan we zelf kunnen zijn? Of wellicht door het feit dat we allemaal eigenlijk wel in volmaaktheid geloven en van hen verwachten dat ze voorop gaan in de strijd om een betere wereld?