Groeten uit Azerbeidzjan en Oekraïne. Selectieve verontwaardiging !

Omroep Max zond gisteren een programma over Azerbeidzjan uit. Aanleiding daarvoor is natuurlijk het Eurovisie Songfestival, waarvan de finale op 26 mei aanstaande plaats zal vinden. Presentator Jan Slagter schetste een nogal eenzijdig positief beeld van het land. Even later toonde de ARD ( Duitsland 1 ) de andere kant van de medaille. Zelf heb ik het land in september 2010 bezocht en ongeveer dezelfde tocht gemaakt als Slagter, van Bakoe naar Şeki en weer terug. In die dagen bezocht ook de Russische president Medvedev zijn collega Ilham Aliyev en ook René van der Linden was even ter plaatse. Azerbeidzjan is immers lid van de Raad van Europa, die vooral de democratie, de mensenrechten en de eenheid tussen de staten bevordert. Laat ik vooropstellen dat Bakoe een fantastische stad is, die met haar combinatie van modern en historisch veel indruk op me gemaakt heeft. Beslist de moeite van een bezoek waard. Maar er is meer. Azerbeidzjan is door de olie een rijk land. Aan geld geen gebrek. Het ene na het andere prestigeproject wordt uit de grond gestampt. Zo ook de Crystal Hall, waar het Songfestival gehouden wordt. Dat songfestival is echter niet meer dan een familiefeestje van de Aliyevs. Mehriban Aliyev-Pashayeva, de vrouw van de president, is voorzitter van het organisatiecomité. Een viertal families zijn belangrijk en machtig in Azerbeidzjan. Ze verrijken zich via monopolies, die ze onderling verdeeld hebben. Het land is, bezien door onze bril, door en door corrupt. Dat merk je al meteen bij aankomst op het vliegveld, waar voor € 60 een visum aangeschaft moet worden. Als je zichtbaar wat extra geld in je paspoort stopt gaat het allemaal wat sneller. De salarissen van de functionarissen zijn van dien aard, dat ze er allemaal iets bij moeten verdienen. Dat geldt ook voor de politie. Rijdend in een auto wordt je herhaaldelijk aangehouden, omdat je zogenaamd te hard gereden hebt. De prijs is een kwestie van onderhandelen met de betreffende agent. De families die het voor het zeggen hebben zijn de Aliyevs, de Pashayevs, de Heydarovs en de Mammadovs. Niets komt het land binnen zonder dat een van die families daar geld aan verdient. Zo gaat het zusje van mevrouw Aliyev, Nargiz Pashayeva, bijvoorbeeld over alle cosmetica die het land binnenkomen. Het ‘state customs committee’ is daarbij de spin in het web. Aanvankelijk in handen van de Heydarovs, zwaaien daar nu de Aliyevs de scepter. Democratie gaat in Azerbeidzjan niet verder dan dat er soms voor de schijn verkiezingen gehouden worden. Aliyev heeft geregeld, dat hij president voor het leven is en de familieclans zullen hun macht niet vrijwillig afstaan. Oppositie is niet toegestaan. Tegenstanders van het regime worden zonder vorm van proces opgepakt, opgesloten en gemarteld. Persvrijheid bestaat niet. Met zijn allen gaan we genieten van het Eurovisie Songfestival. Ik heb nog geen regeringsleider of president gehoord, die ook maar een kritische zin uitgesproken heeft. Hoe anders ligt dat als het over het EK voetbal in de Oekraïne gaat. Daar zit mevrouw Timosjenko in de bak en er is nauwelijks nog een politicus te vinden die het aandurft iets positiefs over dat land te zeggen, laat staan erheen te gaan om een voetbalwedstrijd te bekijken. De verontwaardiging is ook hier weer, zoals zo vaak, zeer selectief.