Groot en klein plaatje

Joseph Scott Pemberton is een Amerikaanse marinier, die op de Filipijnen verdacht wordt van het vermoorden van een ladyboy.  In Olongapo, waar de misdaad plaatsgevonden heeft, is de Amerikaanse Subic Bay Naval Base gevestigd.

 De stad, met meer dan 200.000 inwoners, leeft goeddeels van de aanwezigheid van de Amerikaanse soldaten. Tijdens de Vietnam oorlog vervulde de basis een uiterst belangrijke rol. De familie Gordon heeft er generaties burgemeesters geleverd , maar nu wordt de stad geleid door Rolen Paulino. Aan de Ramon Magsaysay Drive floreert het nachtleven.  In 1991 werd de stad in korte tijd getroffen door twee rampen. Eerst de uitbarsting van de vulkaan Mount Pinatubo en kort daarna het besluit van de Filipijnse Senaat om de overeenkomst met de Amerikanen betreffende de marinebasis niet te verlengen.  De Amerikanen moesten in 1992 vertrekken. Niemand schoot de stad te hulp. Om deklappen op te vangen werd Subic Port een vrije economische zone. In 1999 keerden de Amerikanen echter terug, nadat een jaar daarvoor het ‘ Visiting Forces Agreement (VFA)’ getekend was.  Die overeenkomst bevat onder meer bepalingen betreffende de juridsictie over Amerikaanse militairen die op de Filipijnen een misdrijf begaan.  De Verenigde Staten behouden zich het recht voor die militairen zelf in bewaring te houden, tenzij hun misdrijf een bijzonder of specifiek belang van de Filipijnen raakt. Dat heeft al enkele keren tot de nodige spanning tussen de twee landen geleid en de Filipijnse bevolking is verdeeld waar het de aanwezigheid en de rechten van de Amerikanen betreft. Tijdens het bezoek van president Obama in april van dit jaar werd het ‘ Enhanced Defense Cooperation Agreement (EDCA)’ ondertekend en zijn de Amerikanen de komende tien jaar weer helemaal terug op de Filipijnen, alhoewel ze er zogenaamd niet permanent mogen zijn en ook geen kernwapens op Filipijns grondgebied mogen stationeren.

Eind september arriveerde Joseph Scott Pemberton op de  USS Peleliu in Subic Bay. Op 11 oktober ging hij met een aantal maten een avondje stappen. In club Ambyanz ontmoette hij Jennifer Laude. Nog geen uur later checkte hij met haar in in de Celzone Lodge. Weer een uur later werd Jennifer dood in de badkamer aangetroffen. Pemberton was toen al vertrokken.  Jeffrey 'Jennifer' Laude bleek verdronken te zijn, had meerdere bijtwonden en er werden twee condooms gevonden, waarvan op een de vingerafdrukken van Pemberton werden aangetroffen. Tot nu toe is het gissen wat er zich precies in die korte tijd heeft afgespeeld, maar aan te nemen valt dat Pemberton ontdekt heeft dat zijn meisje feitelijk een man was.  Jennifer Laude bleek een Duitse verloofde, Marc Süsslebeck, te hebben, die op 20 oktober op de Filipijnen arriveerde en in de daaropvolgende dagen nogal van zich deed spreken. Een dag later vond er in het kantoor van de openbare aanklager in Olongapo een chaotisch voorlopig getuigenverhoor plaats, waarbij Pemberton niet aanwezig was.

De Filipijnse Senaat was er weer eens als de kippen bij. Zogenaamd ten behoeve van nieuwe wetgeving organiseerde Senator Miriam Defensor Santiago, een verklaard tegenstandster van de Amerikaanse aanwezigheid op de Filipijnen, op 22 oktober al een hoorzitting. Een geweldige poppenkast, waarin de senator politieagent, rechercheur, openbare aanklager , rechter  en politica tegelijkertijd speelde en er eigenlijk alleen maar op uit was de familie van de slachtoffers schaamteloos te gebruiken om anti-Amerikaanse sentimenten los te maken of aan te wakkeren. Die ochtend was Pemberton overgebracht van de USS Peleliu, die tot dan toe aan de ketting lag, naar kamp Aguinaldo, het hoofdkwartier van de Filipijnse strijdkrachten in Quezon City, waar hij door Amerikanen wordt bewaakt. Diezelfde middag klommen de zus van Jennifer Laude en Marc Süsselbeck, onder grote media-aandacht,  over het hek van kamp Aguinaldo, zogenaamd om te controleren of Pemberton daar daadwerkelijk werd vastgehouden. Ver kwamen ze natuurlijk niet, maar, dankzij het gecontroleerd en terughoudend optreden van de soldaten, te ver in ieder geval.

Jennifer Laude is op 24 oktober gecremeerd en Süsselbeck is aangehouden . Op 1 november heeft hij het land vrijwillig verlaten. Het proces tegen Pemberton moet nog echt beginnen en naar verwachting zal Miriam Defensor Santiago de zaak aangrijpen om de voortijdige beëindiging van de verdragen met de Amerikanen te bepleiten.