Diederik, Don en Dirk

Wetenschappers zijn bijzondere mensen. Sommige heten zelfs professor. Het zijn mensen die heel veel van heel weinig weten. Zoveel, dat ze menigeen van dat beetje alles wijs denken te kunnen maken. Wetenschappers moeten onderzoeken en publiceren. Naam maken. Hun onderzoeken moeten transparant zijn. Dat wil zeggen dat andere wetenschappers het onderzoek na moeten kunnen doen en als die dan tot dezelfde uitkomsten komen is de uitkomst van het onderzoek waar. Als je bijvoorbeeld veronderstelt dat mensen die aan de dood denken meer snoepen of wil weten wat de invloed van de kleuren rood en blauw op menselijk gedrag zijn, dan onderzoek je dat. Vaak is de maatschappelijke relevantie van dergelijk onderzoek ver te zoeken. Maar zolang er een dwaas gevonden kan worden die het betaalt is dat irrelevant. Wetenschappers zijn niet alleen bijzonder, ze zijn ook heel knap. Vrijwel alles wat een opdrachtgever bewezen wil zien kunnen zij bewijzen. Ze moeten tenslotte de kost verdienen en dan geldt heel eenvoudig dat de taal gesproken wordt van degene wiens brood men eet. Het is dan gewoon een kwestie van het creëren van de juiste onderzoeksomstandigheden. Wetenschappers zijn tenslotte ook maar gewone mensen. Ik ben geen wetenschapper. Maar wat mij opviel in de schandalen van de laatste tijd is dat de voornamen van alle drie de frauderende professoren met een D begint. Misschien rechtvaardigt dat de hypothese dat de kans dat een wetenschapper wiens voornaam met een D begint fraudeert groter is dan wanneer die voornaam met een H begint. De onderzoeksperiode beslaat het tijdvak midden 2011 tot midden 2012. Ik kijk alleen naar Nederlandse universiteiten. Vervolgens selecteer ik enkel de ophefmakende fraudezaken, dat wil zeggen dat ze de krant gehaald moeten hebben. En wat blijkt? Het begon met Diederik, daarna kwam Don en het eindigt voorlopig met Dirk. De stelling is bewezen. Schieten we daar iets mee op? Nee. Want het is natuurlijk klinkklare nonsens. Misschien is het wel zo dat er in verhouding erg veel wetenschappers zijn wier voornaam met een D begint en dan is het natuurlijk helemaal niet verwonderlijk dat er meer frauderende wetenschappers zijn wier voornaam met een D begint. Wetenschappers zijn mensen die, net zoals Taylor het met de arbeid deed, het leven en de mens in stukjes hakken. Het geheel , met al zijn samenhangen, begrijpen is ondoenlijk. Dus is jezelf specialiseren in een deel de enig begaanbare weg. Maar wie knoopt de touwtjes weer aan elkaar? De filosofie misschien? Maar die kent ook al haar specialisaties. Ik leef altijd al met de gedachte dat we meer niet dan wel weten. En het beetje dat we denken te weten is volstrekt onvoldoende om de mens en het leven te begrijpen, laat staan dat we er met die kennis in geslaagd zijn de wereld tot een leefbaarder geheel te maken. Wat gisteren waar leek, blijkt morgen alweer niet te kloppen. Ons past dus op het gebied van de wetenschap enige bescheidenheid. Misschien is wetenschap in zichzelf wel frauduleus en is er enkel een verschil tussen oplichters en onwetenden.